Polskie Koleje Linowe

---

Historia

Historia Polskich Kolei Linowych sięga lat 30. XX wieku i od tego czasu była świadkiem wielu istotnych wydarzeń oraz rozwoju infrastruktury turystycznej w Polsce. Każdy z wymienionych rok pokazuje, jak kolejne osiągnięcia przyczyniły się do popularyzacji turystyki górskiej.

• W 1936 roku uruchomiono kolei linową na Kasprowy Wierch w Zakopanem,
• rok później, w 1937, na Górę Parkową w Krynicy-Zdroju powstała kolej linowo-terenowa,
• w 1938 otwarto kolej linowo-terenową na Gubałówkę w Zakopanem,
• w tym samym roku zrealizowano również wyciąg saniowy z Kotła Gąsienicowego na Kasprowy Wierch, który został zastąpiony kolejką krzesełkową w 1962,
• w czasie II wojny światowej, w latach 1939–1945, zarządzanie kolejką na Kasprowy Wierch przejęło niemieckie Kolej Wschodnia (Ostbahn),
• po wojnie, w latach 1945-1947, kolej funkcjonowała w strukturze Państwowego Zarządu Przymusowego nad Urządzeniami Turystycznymi Ministerstwa Komunikacji,
• w 1947 roku utworzono przedsiębiorstwo pomocnicze pod nazwą Państwowe Koleje Linowe, które zostało upaństwowione i włączone w struktury PKP,
• kolejne lata przyniosły dalszy rozwój, w 1953 uruchomiono kolej linową na Szyndzielnię w Bielsku-Białej,
• w 1962 powstała kolej krzesełkowa w Kotle Gąsienicowym,
• w 1969 roku uruchomiono kolej krzesełkową w Kotle Goryczkowym,
• następnie w 1977 roku zrealizowano inwestycję na Butorowy Wierch w Kościelisku koło Zakopanego,
• w 1991 roku otwarto kolei krzesełkową „Palenica” w Szczawnicy,
• rok 2000 to czas restrukturyzacji PKP Państwowe Koleje Linowe i przekształcenia w Polskie Koleje Linowe Spółka z o.o.,
• również w 2000 uruchomiono zmodernizowaną kolej krzesełkową na Hali Gąsienicowej,
• rok później w 2001 zrealizowano modernizację kolei linowo-terenowej na Gubałówkę w Zakopanem,
• w 2002 roku firma została wpisana do rejestru przedsiębiorców,
• w 2003 roku otwarto kolej linowo-terenową „Żar” w Międzybrodziu Żywieckim,
• w 2005 zmodernizowano 4-osobową koleję krzesełkową na Palenicę w Szczawnicy,
• w 2007 roku modernizację przeszedł system na Kasprowy Wierch,
• w 2008 roku Polskie Koleje Linowe Sp. z o.o. przekształcono w Polskie Koleje Linowe Spółka Akcyjna (nr KRS: 0000312594),
• w 2010 roku zakupiono Ośrodek Turystyczno-Narciarski Mosorny Groń w Zawoi, w tym koleję krzesełkową „Mosorny Groń”,
• w 2013 roku Polskie Koleje Linowe S.A. sprzedano Polskim Kolejom Górskim S.A.,
• w 2016 roku spółka Polskie Koleje Górskie S.A. zmieniła nazwę na Polskie Koleje Linowe S.A. (nr KRS: 0000429345),
• w 2018 roku zawarto ważną umowę pomiędzy funduszem inwestycyjnym Mid Europa Partners a Polskim Funduszem Rozwoju SA dotycząca zakupu 99,77% akcji Polskich Kolei Linowych SA (PKL) przez Polski Fundusz Rozwoju,
• w tym samym roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyraził zgodę na przejęcie Polskich Kolei Linowych przez Polski Fundusz Rozwoju,
• natomiast w 2022 roku uruchomiono kolejkę gondolową w Solinie.

Każde z tych wydarzeń wnosiło coś istotnego, co przyczyniło się do wzrostu popularności górskich atrakcji oraz rozwoju transportu górskiego w Polsce.

Proces prywatyzacji

W 2010 roku PKP SA, w ramach wdrażania strategii „Program działań dla rozwoju transportu kolejowego do 2015 roku”, zdecydowały się na wybór doradcy do spraw prywatyzacji spółki PKL SA. Wybór padł na PKF Grupa Konsultingowa Sp. z o.o. W czerwcu 2011 doradca przedstawił plan prywatyzacji, zakładający sprzedaż 100% akcji PKL SA w ramach oferty publicznej, która miała odbyć się na przełomie 2011 i 2012 roku. Już w marcu 2011 roku słowacka firma Tatry Mountain Resorts a.s. wyraziła zainteresowanie zakupem akcji tej spółki. Pomimo, że tylko ta spółka odpowiedziała na zaproszenie do negocjacji, proces sprzedaży napotkał znaczne opóźnienia spowodowane sprzeciwem lokalnych społeczności oraz organizacji ekologicznych, w tym przedstawicieli Rady Miasta Zakopane, Tatrzańskiego Parku Narodowego czy Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.

W odpowiedzi na te zastrzeżenia, 12 stycznia 2012 roku utworzony został Małopolski Zespół Parlamentarny, składający się głównie z posłów z tego regionu, który sprzeciwiał się prywatyzacji Polskich Kolei Linowych. Poseł Szymon Giżyński złożył w tej sprawie interpelację. Tego samego dnia, zakopiańscy radni przyjęli uchwałę o utworzeniu międzygminnej spółki akcyjnej – Polskie Koleje Górskie SA, mającej siedzibę w Zakopanem, upoważniając burmistrza Zakopanego do rozpoczęcia procedur rejestracyjnych tej spółki. Wiele innych gmin, takich jak Bukowina Tatrzańska, Poronin i Kościelisko, także rozważało udział w tej inicjatywie, mającej na celu wykup akcji PKL SA po emisji obligacji.

Kiedy w maju 2013 roku podpisano umowę zakupu akcji PKL, pomiędzy akcjonariuszami znalazły się miasto Zakopane oraz gminy Bukowina Tatrzańska, Kościelisko i Poronin. Prezes PKP SA Maria Wasiak, na spotkaniu z przedstawicielami samorządów oraz parlamentarzystami z Podhala, podała do wiadomości zamiar finalizacji sprzedaży w krótkim czasie, jednak obiecała również rozważyć propozycje uczestników. Na skutek tych negocjacji Ministerstwo Transportu podjęło decyzję o przedłużeniu procedury sprzedaży PKL do końca 2012 roku.

13 grudnia 2012 roku, w prasie ukazało się ogłoszenie zapraszające inwestorów do złożenia ofert zakupu akcji Polskich Kolei Linowych. PKP zasugerowały, że rozważają możliwość zatrzymania sobie mniejszościowego pakietu akcji. Oferenci mogli składać swoje oferty do 24 stycznia 2013. W ogłoszeniu podano, że ofertę złożoną przez tego, kto zaproponuje najlepsze warunki, w tym odpowiednią cenę, zostanie skutecznie rozpatrzona. Przedstawiciel spółki PKG SA zapowiedział złożenie oferty.

8 lutego 2013 roku PKP ogłosiły, że do dalszych etapów prywatyzacyjnych zakwalifikowało się sześciu inwestorów:

• Polskie Koleje Górskie SA,
• Centrum Targowe „Ptak”, kontrolowane przez Antoniego Ptaka,
• Investor Private Equity Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych,
• Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe”, Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych,
• Bachleda Grupa Inwestycyjna, należąca do Adama Bachledy-Curusia, burmistrza Zakopanego w latach 1995–2001,
• Tomasz Żarnecki, właściciel supermarketu E.Leclerc w Nowym Targu.

Te podmioty uczestniczyły w procesie due diligence, który miał trwać około pięciu tygodni. Kilka dni przed tą informacją, PKP ogłosiły, że odrzucono oferty złożone przez cztery inne podmioty, w tym konsorcjum słowackiej firmy Tatry Mountain Resorts i samorządów z Czernichowa, Krynicy-Zdroju, Szczawnicy oraz Zawoi. Przeprowadzone audyty ujawniły wiele nieprawidłowości w zarządzaniu PKL, w tym nepotyzm i niewłaściwą gospodarkę gruntami, co miało miejsce pod kierownictwem Andrzeja Laszczyka.

22 maja 2013 roku PKP SA ogłosiła zawarcie umowy ze spółką Polskie Koleje Górskie SA (PKG SA) na sprzedaż wszystkich akcji PKL SA za kwotę 215 mln PLN. Finansowanie zakupu zapewnił fundusz inwestycyjny Mid Europa Partners, który inwestuje kapitały, w tym z Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR) oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego przez swoją luksemburską spółkę Altura S.a.r.l. W październiku 2014 roku obie spółki powołały wspólną radę nadzorczą oraz na to samo stanowisko prezesa, którym został Janusz Ryś.

Na dzień 30 czerwca 2015 roku, na podstawie przepisów Kodeksu Spółek Handlowych, nastąpiło połączenie Polskich Kolei Linowych SA z Polskimi Kolejami Górskimi SA, co skutkowało wykreśleniem PKL SA z Krajowego Rejestru Sądowego. Przed tym połączeniem firma zatrudniała 210 pracowników, miała 9 kolei, 7 wyciągów, 5 zjeżdżalni oraz 100 ha tras narciarskich, przewożąc przeciętnie 6 milionów pasażerów rocznie przez 75 lat swojego istnienia, co daje łącznie 225 milionów pasażerów.

Likwidacja

W styczniu 2015 roku podjęto decyzję o połączeniu dwóch spółek: Polskich Kolei Linowych (PKL SA) oraz Polskich Kolei Górskich (PKG SA). Realizacja tego planu odbyła się 30 czerwca 2015, kiedy to dokonano formalnego połączenia obu podmiotów.

W wyniku tej operacji, cały majątek Polskich Kolei Linowych, włączając w to prawa własności oraz prawa do użytkowania wieczystego, został przeniesiony na nowo utworzoną spółkę, Polskie Koleje Górskie SA. W konsekwencji, Polskie Koleje Linowe S.A., zarejestrowane pod numerem KRS: 0000312594, zostały rozwiązane i wykreślone z Krajowego Rejestru Sądowego 14 września 2015 roku.

Powrót nazwy

W 2016 roku spółka Polskie Koleje Górskie (nr KRS: 0000429345) zrealizowała istotny krok w kierunku zachowania swojej historycznej tożsamości. Uroczystość ta zbiegła się z 80-leciem działalności kolei linowych w Polsce, co czyniło ten moment szczególnie symbolicznym. W związku z obchodami tego jubileuszu, przedsiębiorstwo zdecydowało się na przywrócenie tradycyjnej nazwy Polskie Koleje Linowe, co podkreśliło znaczenie oraz dziedzictwo kolei linowych w kraju.

Umowa pomiędzy Mid Europa Partners a Polskim Funduszem Rozwoju

W dniu 9 września 2018 roku osiągnięto ważny krok w historii polskiego rynku inwestycyjnego, gdy fundusz inwestycyjny Mid Europa Partners oraz Polski Fundusz Rozwoju SA (PFR) podpisały umowę dotyczącą zakupu dominującego pakietu akcji. Zgodnie z umową, Polski Fundusz Rozwoju nabył 99,77% akcji Polskich Kolei Linowych SA (PKL) od funduszu Mid Europa Partners. Ta transakcja to istotny moment zarówno dla rozwoju Polskich Kolei Linowych, jak i dla strategii inwestycyjnej PFR.

Następstwem tego wydarzenia było uzyskanie 16 listopada 2018 roku zgody ze strony Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które otworzyło drogę do finalizacji przejęcia Polskich Kolei Linowych. Ta decyzja odzwierciedla pozytywną ocenę transakcji przez odpowiednie organy regulacyjne.

Posiadana infrastruktura

Polskie Koleje Linowe to firma, która zarządza rozbudowaną infrastrukturą kolejową w Polsce, obejmującą różnorodne kolejki linowe i gondolowe. W swoim portfolio posiadają następujące obiekty:

• kolej linowa „Kasprowy Wierch”,
• kolej linowo-terenowa „Góra Parkowa”,
• kolej linowo-terenowa „Gubałówka”,
• kolej linowo-terenowa „Żar”,
• kolej gondolowa „Jaworzyna Krynicka” (w ramach spółki zależnej Kolej Gondolowa Jaworzyna Krynicka S.A.),
• kolej gondolowa „Solina”,
• kolej krzesełkowa „Butorowy Wierch”,
• kolej krzesełkowa „Palenica” w Szczawnicy,
• kolej krzesełkowa „Mosorny Groń”.

Każda z wymienionych kolei stanowi istotny element polskiego systemu transportu górskiego, zapewniając wygodny i szybki dostęp do pięknych krajobrazów oraz atrakcji turystycznych.

---

Oceń: Polskie Koleje Linowe

---