Zygmunt Mieczysław Myszkowski, znany również pod pseudonimem Góra, urodził się 1 listopada 1897 roku w pięknym Zakopanem, malowniczym miasteczku w Tatrach. Był nie tylko utalentowanym stolarzem, ale również zaangażowanym działaczem niepodległościowym, co czyni go postacią znaczącą w historii Polski.
W ciągu swojej kariery służył jako starszy sierżant rezerwy Wojska Polskiego, a jego odwaga i poświęcenie zostały uhonorowane przyznaniem mu Orderu Virtuti Militari, co podkreśla jego wkład w walkę o niepodległość kraju. Mimo że zmarł w 1956 roku, jego dziedzictwo nadal żyje w pamięci tych, którzy cenią wartości patriotyzmu oraz rzemiosła stolarskiego.
Życiorys
Urodziny Zygmunta Myszkowskiego miały miejsce 1 listopada 1897 roku w Zakopanem, w loterii nowotarskiej w Królestwie Galicji i Lodomerii. Był dzieckiem Jana i Katarzyny z Bigajów. Swoje przygody edukacyjne rozpoczął w rodzinnej miejscowości, gdzie uczęszczał do szkoły powszechnej od 1903 do 1909 roku, zdobywając tam podstawową wiedzę w sześciu klasach. Następnie, w latach 1910–1912, kontynuował naukę w szkole przemysłowo-zawodowej, w trakcie której praktykował zawód stolarza, a w 1913 roku z powodzeniem zdał egzamin czeladniczy. W roku szkolnym 1913/1914 ukończył kurs w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie.
W sierpniu oraz wrześniu 1914 roku, Zygmunt miał zaszczyt służyć w zakopiańskim oddziale Związku Strzeleckiego. 4 czerwca 1915 roku zaciągnął się do Legionów Polskich, zostając przydzielony do Baonu Uzupełniającego Nr 2. Po ukończeniu szkoły podoficerskiej w Kamieńsku, przeniesiono go 3 sierpnia 1915 roku do 12. kompanii 6 pułku piechoty, gdzie wyróżnił się podczas ataku nocnego na Kołodię oraz w ataku na Kamieniuchę. 10 października 1921 roku kapral Myszkowski, zasłużony wojskowy, został wspomniany w wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari przez pułkownika Wilhelma Orlik-Rückemanna, który podkreślił jego odwagę, pisząc:
„w czasie ataku na pozycje nieprzyjacielskie pod Kołodią, w nocy dnia 1 października 1915, na czele swej sekcji idąc, osobistą odwagą porywał młodych żołnierzy do wytrwania w ataku. W ataku na Kamieniuchę, również na czele sekcji, wpadł do okopów rosyjskich biorąc do niewoli 16 jeńców, w tym jednego oficera. Czynem swym przyczynił się wybitnie do przełamania oporu nieprzyjacielskiego. Kapral Myszkowski w czasie całej swej służby pozostawał stale w polu, zgłaszając się zawsze na ochotnika do wszelkich półroli i wypadów, a na czele sekcji lub półplutonu umiał przeprowadzić najniebezpieczniejsze wycieczki.”
W dniu 24 grudnia 1915 roku Zygmunt Myszkowski został mianowany tytularnym plutonowym, a 27 maja 1916 roku awansował na rzeczywistego plutonowego. Następnie, 1 sierpnia 1917, przeniesiono go do Szpitala Fortecznego Nr 3 w Warszawie, gdzie objął stanowisko kierownika warsztatów oddziału legionowego. Od 10 października 1917 roku pełnił służbę w Kolumnie Sanitarnej Polskiego Korpusu Posiłkowego, a 18 października 1917 roku został przeniesiony z Dowództwa Taborów do 2 pułku ułanów. Po dramacie bitwy pod Rarańczą w lutym 1918 roku, został internowany w Száldobos.
W kwietniu 1918 roku Myszkowski został wcielony do batalionu zapasowego c. i k. Pułku Piechoty Nr 20, a następnie podjął walkę na froncie włoskim. 1 listopada 1918 roku, w czasie odwrotu znad Piawy, został wzięty do niewoli przez wojska włoskie, a w obozach technicznych pracował jako jeniec. Na początku marca 1919 roku wstąpił do Armii Polskiej we Włoszech, przydzielając się do pułku piechoty im. Zawiszy Czarnego. W kwietniu 1919 roku razem z pułkiem przybył do Francji, gdzie w Błękitnej Armii wstąpił do 6. kompanii 20 pułku strzelców polskich, późniejszego 144 pułku piechoty, a ostatecznie do 71 pułku piechoty. W tym czasie, w 1919 roku, ukończył kurs rachunkowości i pracy biurowej, co przyczyniło się do jego dalszego rozwoju.
Po zakończeniu wojny z bolszewikami, Zygmunt został zdemobilizowany 5 maja 1921 roku w stopniu sierżanta sztabowego. Po powrocie do cywilnego życia podjął pracę w firmie swojego ojca w Zakopanem, a w 1922 roku otrzymał własną kartę przemysłową. Jego praca zaowocowała rozwojem stolarskiej pracowni, która zatrudniała kilkunastu pracowników. Niestety, późniejsze niepowodzenia finansowe, w tym straty z powodu „żyrowania obcych mebli” oraz nieudany udział w spółce fabrycznej, zmusiły go w 1932 roku do sprzedaży własności i wyjazdu do Warszawy, gdzie odbywał dorywcze zajęcia.
Według informacji z 27 maja 1933 roku, Zygmunt mieszkał przy ul. Targowej 81 m. 24, gdzie zgłosił swój status bezrobotnego. Aktywnie uczestniczył w życiu Związku Legionistów Polskich. 12 listopada 1934 roku, informując Biuro Kapituły Orderu Virtuti Militari, zaznaczył, że na stałe zamieszkał we Lwowie, gdzie pracował w Oddziale Drogowym I Polskich Kolei Państwowych. Zmarł w 1956 roku i spoczął na Nowym Cmentarzu w Zakopanem (sektor K2, rząd 1, numer 12). Był kawalerem, nie miał dzieci, a jego wyznanie było katolickie.
Ordery i odznaczenia
W dorobku Zygmunta Myszkowskiego znajdziemy liczne odznaczenia, które świadczą o jego zasługach i poświęceniu. Oto lista przyznanych mu wyróżnień:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6434,
- Krzyż Niepodległości, nadany 17 września 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Walecznych, przyznany czterokrotnie,
- Krzyż Pamiątkowy 6 pułku piechoty Legionów Polskich,
- Odznaka pamiątkowa „Armia Ochotnicza J. Hallera W bój na zwycięstwo 1920”,
- Odznaka pamiątkowa 71 pułku piechoty,
- Odznaka pamiątkowa 18 Dywizji Piechoty,
- Odznaka za Czas Pobytu na Froncie,
- Brązowy Medal Waleczności, przyznany 25 kwietnia 1917.
Przypisy
- a b c d Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 22.03.2024 r.]
- Myszkowski Zygmunt. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 22.03.2024 r.]
- Cmentarze Parafii Najświętszej Rodziny w Zakopanem. Grobonet.com. [dostęp 23.03.2024 r.]
- Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 156.
- M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249.
- Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 173.
- Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 232.
- Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 203.
- Kolekcja ↓, s. 11.
- Kolekcja ↓, s. 3.
- Kolekcja ↓, s. 1, 2.
- Kolekcja ↓, s. 6.
- Kolekcja ↓, s. 5–7.
- Kolekcja ↓, s. 3, 4.
- Kolekcja ↓, s. 4, 8.
- Kolekcja ↓, s. 2, stan na dzień 27.05.1933 r.
- Kolekcja ↓, s. 8.
- Kolekcja ↓, s. 4.
- Kolekcja ↓, s. 1.
- Kolekcja ↓, s. 2.
- Kolekcja ↓, s. 3, 4, 8.
- Kolekcja ↓, s. 2.
- Kolekcja ↓, s. 8, 11.
Oceń: Zygmunt Myszkowski (stolarz)