Jaszczurówka (Zakopane)

Nazwa „Jaszczurówka” wywodzi się od salamander plamistych zamieszkujących ten rejon, które górale nazywają „jaszczurami”. Warto dodać, że ta lokalizacja znajduje się u wylotu Doliny Olczyskiej, gdzie prowadzi zielony szlak turystyczny, przyciągający miłośników wędrówek po górskich szlakach.

Historia Jaszczurówki sięga połowy XIX wieku, kiedy to naturalne cieplne źródła o temperaturze około 20,5 °C zostały odkryte w 1839 roku przez Ludwika Zejsznera. Przed przyłączeniem do Zakopanego, Jaszczurówka stanowiła część dóbr Poronina.

W 1861 roku krakowski chemik Adolf Aleksandrowicz przeprowadził szczegółową analizę chemiczną miejscowych wód termalnych. Również w latach 1861–1862 Adam Uznański zbudował pierwszy basen, a do 1891 roku powstały kolejne dwa. W 1883 roku z dobrodziejstw tych leczniczych wód skorzystał nawet Henryk Sienkiewicz. Niestety, w 1957 roku temperatura źródeł cieplnych zmniejszyła się do około 18,5 °C w wyniku działań wiertniczych, które spowodowały połączenie ich z wodami Olczyskiego Potoku. Obecnie kąpieliska zostały zamknięte, a ich teren znalazł się w granicach Tatrzańskiego Parku Narodowego, który pracuje nad stworzeniem tam ośrodka edukacyjnego.

W Jaszczurówce, przy drodze Oswalda Balzera, wznosi się również kaplica pw. Najświętszego Serca Jezusa, stanowiąca jedno z arcydzieł stylu zakopiańskiego. Jej projektantem był Stanisław Witkiewicz, a budowla powstała w latach 1905-1907. Ponadto w tej urokliwej dzielnicy można znaleźć tartak, domy wczasowe, pensjonaty oraz pole namiotowe, a także dom sióstr urszulanek.

W okresie międzywojennym Jaszczurówka była również siedzibą placówki Straży Granicznej I linii „Jaszczurówka”. Od początku XX wieku istniał tam nowoczesny tartak z dwiema turbinami Francisa, który z czasem został rozbudowany przez niemieckiego okupanta (Hobag-Holzbaugesellschaft) dla potrzeb produkcyjnych Wehrmachtu. Został on jednak rozebrany w 1946 roku.