Andrzej Smolarski

---

Życiorys

Andrzej Smolarski przyszedł na świat jako syn pułkownika Władysława Smolarskiego oraz Heleny Czaplickiej, która była córką szanowanego lekarza i społeczników, Zdzisława Czaplickiego. W okresie swojej młodości uczęszczał do powszechnej szkoły w Zakopanem, a również do szkoły handlowej oraz zawodowej o specjalizacji zegarmistrzowskiej. Dodatkowo, równocześnie zdobierał wiedzę na wykładach tajnych kompletów.

W 1946 roku rozpoczął studia na wydziale Elektromechanicznym krakowskiej Akademii Górniczej. Podczas swoich studiów podjął pracę jako asystent wolontariusz w Katedrze Mechaniki i Wytrzymałości Materiałów, pracując pod kierunkiem profesora Stefana Ziemby. Później, został młodszym asystentem w Katedrze Mechaniki na Politechnice Krakowskiej. Od 1953 roku pełnił rolę asystenta profesora Jerzego Litwiniszyna w Zakładzie Mechaniki Ośrodków Ciągłych Polskiej Akademii Nauk, a następnie pracy w Pracowni Reologii w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN. W 1967 roku uchwałą Rady Wydziału Górniczego AGH uzyskał stopień naukowy docenta.

W 1968 roku objął stanowisko kierownika Pracowni Zastosowań Fizyki, która później przekształciła się w Pracownię Metrologii Przepływów w Instytucie Mechaniki Górotworu PAN w Krakowie. Jego pierwsze badania, prowadzone pod okiem profesora Ziemby, dotyczyły tłumienia drgań oraz zjawiska kawitacji. Następnie, pod kierownictwem profesora Litwiniszyna, badał mechanikę ośrodka stochastycznego, co zaowocowało napisaniem pracy doktorskiej zatytułowanej „Teoria ośrodka stochastycznego ukośnie uwarstwionego”. Jego teoretyczne i eksperymentalne badania zostały później podsumowane w rozprawie habilitacyjnej zatytułowanej „O niektórych zastosowaniach liniowych modeli matematycznych do mechaniki górotworu”. Kolejnym gatunkiem badań, jakim się zajął, była metrologia przepływów, szczególnie w kontekście małych prędkości. W swoich badaniach poza klasyczną termoanemometrią, badał także zastosowanie fal cieplnych do pomiaru prędkości przepływu. Współpracował przy tym z Instytutem Maxa Plancka w Getyndze, co przyniosło znaczące uznanie zarówno jemu, jak i jego zespołowi.

Dodatkowo, jego zainteresowania naukowe obejmowały zjawisko nagłych wyrzutów gazu i skał, które ma duże znaczenie praktyczne dla górnictwa podziemnego, zwłaszcza w kontekście bezpieczeństwa w eksploatacji zasobów. Jednym z jego najważniejszych dzieł w tej dziedzinie było „Mathematical model of the phenomena in the system of gas-coal”. W dniu 5 lutego 1976 roku uzyskał tytuł naukowy profesora nauk technicznych. Ostatnie lata swojej kariery zawodowej poświęcił badaniu przepływu krwi w naczyniach mózgowych, co zaowocowało pracą pod tytułem „Pressure–flow relation of arterial segments of variable geometry”.

Prof. Smolarski był aktywnym członkiem Polskiej Akademii Nauk, członkiem rzeczywistym III Wydziału Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi oraz VII Wydziału Nauk Górniczych i Nauk o Ziemi. W 1989 roku został członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Profesor był autorem i współautorem 60 publikacji naukowych oraz 12 patentów. W ciągu swojej kariery naukowej wypromował 7 doktorów nauk, z czego dwóch z nich kontynuowało pracę jako samodzielni pracownicy naukowi.

Oprócz działalności naukowej, Smolarski był również pasjonatem storczyków i ich hodowli. Regularnie wyjeżdżał za granicę, co pozwalało mu na sprowadzenie do Ogrodu Botanicznego UJ wielu interesujących okazów. Wspólnie z inżynierem Kazimierzem Batko udało mu się wyhodować kilka interesujących odmian. Cieszył się zasłużonym tytułem Członka Honorowego Towarzystwa Ogrodniczego w Krakowie. Profesor Smolarski posiadał bogatą wiedzę, którą zawsze chętnie dzielił się z innymi członkami swojego zespołu.

Jego małżonką była Irena Smolarska, a ich synem jest Krzysztof Smolarski. Profesor zmarł w Krakowie i 6 kwietnia 2018 roku został pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera CA-zach-po prawej Geislerów).

Ordery i odznaczenia

Andrzej Smolarski, w swoim bogatym dorobku, otrzymał liczne odznaczenia oraz wyróżnienia, które podkreślają jego zaangażowanie i wkład w różne dziedziny życia społecznego.

• krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• złoty krzyż zasługi (28 listopada 1953),
• złota odznaka „Za pracę społeczną dla Miasta Krakowa”.

Nagrody

Andrzej Smolarski otrzymał wiele znaczących nagród w trakcie swojej kariery. Wśród nich znajduje się:

• nagroda Państwowa II stopnia (zespołowa) za opracowanie zagadnienia tąpań w górnictwie węglowym, przyznana w 1955 roku.

---

Oceń: Andrzej Smolarski

---