Muzeum Walki i Męczeństwa „Palace” w Zakopanem

---

Historia

Muzeum Walki i Męczeństwa, mieszczące się w piwnicach historycznego hotelu „Palace” z 1930 roku, ma swoją siedzibę w miejscach, które w przeszłości pełniły rolę katowni Gestapo. Wydarzenia drugiej wojny światowej pozostawiły tam niezatarte ślady. Muzeum zostało założone w 1994 roku na wniosek Wincentego Galicy, który był jednym z więźniów tego miejsca. Niestety, w 1999 roku nowy właściciel obiektu uniemożliwił jego funkcjonowanie, likwidując wszelkie wystawy oraz przystępując do przebudowy pomieszczeń, co doprowadziło do zniszczenia m.in. oryginalnych napisów pozostawionych przez więźniów.

Jak się okazało, interwencja byłych więźniów oraz wsparcie medialne doprowadziły do negocjacji z władzami Zakopanego. Ostatecznie doszło do podpisania umowy o nieodpłatne użyczenie części piwnic, co umożliwiło ponowne otwarcie muzeum w 2001 roku. W murach tej placówki zgromadzono szereg cennych eksponatów, takich jak pamiątki po więźniach i ich oprawcach z Gestapo. Wśród zbiorów znajdują się zdjęcia, dokumenty oraz narzędzia tortur, a także zapiski na ścianach, które przetrwały do naszych czasów.

W grudniu 2017 roku gmina zakupiła budynek za 11,5 mln złotych, co stanowiło ważny krok w kierunku ochrony tej cennej historii. Następnie 13 grudnia 2021 roku budynek został odkupiony przez Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, które zapłaciło 75% wartości, resztę otrzymując jako darowiznę.

Ostatecznie, 13 kwietnia 2022 roku, Muzeum Tatrzańskie przekazało teren dawnym piętnem historycznym w ramach przygotowań do długo oczekiwanego remontu konserwatorskiego, mającego na celu utworzenie nowego muzeum. Nowa ekspozycja została uroczyście otwarta 8 marca 2024 roku. Obchody przyciągnęły wielu gości, w tym parlamentarzystów oraz samorządowców, takich jak Marszałek Województwa Małopolskiego Witold Kozłowski, Senator Jan Hamerski, a także Poseł Andrzej Gut-Mostowy oraz licznych duchownych i członków różnych stowarzyszeń.

W nowej ekspozycji muzeum prezentuje nie tylko historie związane z „Katownią Podhala” z czasów okupacji, ale również bogatą kolekcję eksponatów poświęconych narciarstwu i późniejszym zastosowaniom budynku. Wśród więźniów, którzy doświadczyli brutalności tego miejsca, można wymienić Bronisława Czecha, bł. Piotra Dańkowskiego, kapitana Ernesta Durkalca, Franciszka Gajowniczka, Izydora Gąsienicę-Łuszczka, Stanisława Marusarza, Helenę Marusarzównę, Augustyna Suskiego oraz Zbigniewa Kołączkowskiego.

---

Oceń: Muzeum Walki i Męczeństwa „Palace” w Zakopanem

---