Stanisław Marusarz

---

Rodzina

W rodzinie Stanisława Marusarza panował duch sportu oraz wiele dramatycznych wydarzeń. Stanisław miał cztery siostry: Helenę, Bronisławę, Marię i Zofię, a także brata Jana.

Helena, narciarka, kurierka i żołnierz ZWZ-AK, padła ofiarą wojny, gdy została rozstrzelana przez Niemców. Jan walczył na Zachodzie, natomiast Zofia została deportowana do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück. Bronisława, Maria i Jan wyemigrowali do Kanady, szukając lepszego życia po zakończeniu wojny.

Stanisław w listopadzie 1939 roku ożenił się z Ireną z Jezierskich. Ich życie domowe wzbogaciło się o syna Piotra, który zasłynął jako trener francuskich alpejczyków w Grenoble, oraz dwie córki: Barbarę i Magdalenę. W rodzinie z radością witano również czwórkę wnuków: Jakuba (ur. 1972), Marię (ur. 1977), Krzysztofa (ur. 1979) i Magdalenę Sasanę (ur. 1984).

Stryjem Stanisława Marusarza był Jędrzej Marusarz, uczony i sportowiec, który wprowadził w rodzinie tradycję sportową. Jego synami byli Andrzej oraz Józef, obaj znani biegacze i kombinatorzy klasyczni, znacznie przyczyniający się do rozwoju sportu w Polsce.

Życiorys

Stanisław Marusarz przyszedł na świat i dorastał w góralskiej rodzinie, będąc synem Heleny z domu Tatar oraz gajowego Jana. W młodym wieku, bo zaledwie 10 lat, zafascynował się narciarstwem, stawiając swoje pierwsze kroki na nartach. Już wówczas, podczas swojego debiutanckiego startu, który miał miejsce w zawodach w Zakopanem, zdobył trzecie miejsce, ustępując jedynie Bronisławowi Czechowi oraz Stanisławowi Gąsienicy-Sieczce. Początkowo sędziowie niechętni byli do dopuśczenia go do zawodów z racji jego młodego wieku. Swoje pierwsze autografy wydał w nagrodę za wyjątkowy występ, co zaowocowało otrzymaniem prawdziwych nart skokowych. W kolejnych zawodach seniorskich na Krokwi Marusarz zajął ósme i szóste miejsce, a rok później wygrał obilowaną rywalizację w konkursie juniorów.

Wkrótce zauważyli go działacze ST PTT Zakopane, Józef Oppenheim oraz Ignacy Bujak, którzy dostrzegli w nim ogromny talent i zapisali do klubu w 1929 roku. Marusarz, mając za sobą pierwsze poważne skoki, zaryzykował oddanie swojego pierwszego, nieoficjalnego skoku na zaprojektowanej przez Aleksandra Schielego skoczni w Jaworzynce. Niestety, pechowo popełnił błąd przy wychodzeniu z progu, co zakończyło się upadkiem na głowę i stoczeniem się z zeskoku, a skok osiągnął zaledwie 10 metrów.

Strach zabił całą emocję skoku. Nad zeskokiem szarpnąłem nerwowo ciałem. Efekt był taki, że wylądowałem na głowę. Mimo nieprawidłowego lądowania, poczuwszy „grunt pod głową” doznałem uczucia ulgi. Fikając koziołki, zsuwałem się po zeskoku w dół. Wykonywałem przy tym rozpaczliwe ruchy, starając się zachować prostą linię spadku, aby, znalazłszy się na przechodzącym w poprzek zeskoku mostku, nie stoczyć się do strumyka, co mi się zresztą szczęśliwie udało. Zatrzymałem się u podnóża skoczni przy akompaniamencie głośnych drwin kolegów.

Nie minęło wiele czasu, a Marusarz stał się jednym z czołowych skoczków w Zakopanem, dołączając do grona znanych zawodników, w które wchodzili między innymi Aleksander Rozmus, Czech, Gąsienica-Sieczka oraz Henryk Mückenbrunn. Po pierwszym zagranicznym starcie w Starym Smokowcu na przełomie 1929 i 1930 roku, stał się jednym z najlepszych,winning consecutive junior and senior competitions on Krokwi, after which he finished fifth and fifteenth in following senior competitions. In the New Targ championships, he took second place, whereas he won the competition in Jordanów, and finished fifteenth at the Polish Championships in Zakopane. The season was concluded with participation in jump competitions in Lviv, where he achieved 44 meters and took first place.

Lata 1931–1935

W 1931 roku Marusarz rozpoczął od zwycięstw w zawodach skoków, które odbyły się w Zakopanem i Wiśle, a na koniec zdobył tytuł wicemistrza Polski. Był to jego pierwszy medal na tej imprezie. Dodatkowo zdobył złote medale Mistrzostw Polski w zjeździe oraz w sztafecie 5×10 km. Na międzynarodowym konkursie skoków narciarskich we Włoszech, zajął czwarte miejsce. Tam również podejmował nieudaną próbę ustanowienia rekordu świata. Na swoim koncie miał także Memoriał śp. por. Zbigniewa Wóycickiego, który odbył się w Zakopanem, kończąc na pierwszym miejscu i potwierdzając swoją dominację. W konkursie w grudniu tego samego roku zajął także najlepsze miejsce na tej samej skoczni.

W styczniu 1932 ponownie stawiał na skoku i z powodzeniem wygrał dwa konkursy w Zakopanem, po czym udał się na igrzyska do Lake Placid. Konkurs skoków odbywał się w trudnych warunkach, ponieważ zeskok był rozmięknięty, a woda spływała tworząc niewielkie jeziorko o głębokości około 30 cm. Dodatkowo, na zeskoku znajdowała się słoma, co utrudniało uczestnikom zadanie. Marusarz ostatecznie zajął siedemnaste miejsce po skokach na 55 m i 53 m, z notą 192,5 pkt. W biegu na 18 km zajął dwudzieste siódme miejsce, a tę samą lokatę przypisał sobie także w klasyfikacji kombinacji. Po igrzyskach brał udział w ogólnoamerykańskich zawodach narciarskich w Pittsfield, gdzie zajął pierwsze miejsce w kombinacji.

Po raz pierwszy w karierze zyskał złoty medal w skokach narciarskich, a także w kombinacji klasycznej oraz w sztafecie 5×10 km. Zmierzając dalej, ustanowił swój pierwszy rekord na skoczni w Krokwi, skacząc 72 m. Stuntował tę odległość jeszcze trzykrotnie – w 1934 (74 m) oraz w 1948 (83,5 m i 85 m), co stało się jego pierwszym rekordem Polski. W tym czasie zagrał też w filmie Adama Krzeptowskiego o tytule „Biały ślad”.

Zawody w Planicy 1935

W marcu 1935 roku Marusarz znalazł się w jugosłowiańskim Planicy na konkursie skoków, wykorzystując Bloudkova velikanka, która wówczas była największą skocznią świata. Turniej zapowiadany był jako starcie Marusarza z norweskimi skoczkami, którzy przybyli w mocno osłabionym składzie. Podczas trzydniowych treningów Polak regularnie osiągał lepsze wyniki od swoich rywali. Niestety, w dniu konkursu Norwegowie wycofali się z rywalizacji, co dało Marusarowi świetną okazję do zwycięstwa.

Byłem w doskonałej formie. Dystansowałem wszystkich skoczków o najmniej 2–3 m. Norwegowie byli tym bardzo zmartwieni. Codziennie mieli telefon z Oslo i jak twierdzono zdawali Związkowi szczegółowe raporty z przebiegu treningów. Słyszałem, jak Reidar Andersen krzyczał z uniesieniem kilkakrotnie do słuchawki – „Marusar”. (…) Wśród skoczków zagranicznych krążyła pogłoska, że (…) Norweski Związek Narciarski zabronił zawodnikom skakania w obawie… abym ich nie pokonał.

W finale konkursu Marusarz odniósł zwycięstwo z wynikami 84 m, 87,5 m i 80,5 m, uzyskując łączną notę 326,1 pkt. Po zawodach sześciu Norwegów zgłosiło chęć pobicia rekordu świata i po uzyskaniu zgody od organizatorów, Reidar Andersen skoczył 91 m. Marusarz pomimo zmęczenia, po trzech skokach, również postanowił spróbować i zdobył 93 metry, bijąc rekord Birgera Ruuda. Andersen po raz drugi spróbował swoich sił w skoku, osiągając 94 m. Pomimo tego Polak chciał dalej skakać, jednak pięć skoków oddanych w nerwowej atmosferze oraz wcześniejsze kontuzje squpped go od nóg okazały się zbyt dużym obciążeniem, przez co przegrał pojedynkowy bój z Andersenem, ale oddał więcej skoków i spełnił swoją ambicję.

Lata 1936–1939

W styczniu 1936 roku Marusarz triumfował w konkursie skoków w Zakopanem. Na światowych mistrzostwach w narciarstwie alpejskim w Innsbrucku uzyskał 16. lokatę w zjeździe, 22. w slalomie oraz 21. w kombinacji alpejskiej. Na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w 1936 roku w Garmisch-Partenkirchen mógł startować jedynie jako amator. Niestety, zjawił się na igrzyska przeziębiony i z wysoką gorączką. Lekarz w wiosce olimpijskiej, pomimo radzenia mu, podał mu zastrzyki, jednak Marusarz, z determinacją, samodzielnie przystąpił do zawodów. Po tygodniu spędzonym w obozie, oddał dwa skoki, które również zakończyły się niepowodzeniem. Na samym konkursie znalazł się ponownie wśród zaludnionej publiczności, gdzie sięgnął po 5. miejsce, skacząc odpowiednio na 73 m oraz 75,5 m, co dało łączną notę 221,6 pkt. Te punkty stały się pierwszymi w historii polskiego narciarstwa na zimowych igrzyskach olimpijskich. Franciszek Gąsienica Groń zdobył następne punkty w 1956 roku.

Do trzynastego kilometra biegu czułem się nadspodziewanie dobrze, gdybym wytrzymał tempo, zająłbym niewątpliwie jedno z czołowych miejsc. Niestety, choroba zrobiła swoje. Nagle zasłabłem przy podejściu i ostatnie pięć kilometrów przebyłem resztkami sił, zajmując w rezultacie osiemnaste miejsce. (…) W konkursie skoków do kombinacji zająłem trzecie miejsce, zostawiając za sobą czołowych zawodników, austriackich i szwajcarskich. Był to wielki sukces. Gdyby nie osłabienie pochorobowe, prawdopodobnie rozstrzygnąłbym konkurs na swoją korzyść.

W kombinacji norweskiej Marusarz uplasował się na siódmym miejscu, ex aequo z fińskim zawodnikiem Timo Muramą, uzyskując 393,3 punktu. Po tej rywalizacji zdobył kolejny tytuł mistrza Polski w skokach, w kombinacji klasycznej i w sztafecie 4×10 km. Podczas plebiscytu Przeglądu Sportowego znalazł się na siódmej pozycji, otrzymując 14 274 głosy.

W 1937 roku został mistrzem Anglii w biegu, a w konkursie skoków w Zakopanem zajął ósmą lokatę. Z kolei na Mistrzostwach Świata w Chamonix poszukiwał konkurencyjnych rezultatów i zajął 12. miejsce w konkursie skoków (z notami lądowania na 57 m oraz 61 m). Problemy zdrowotne pokrzyżowały mu plany podczas zawodów, a w dniu rywalizacji znów udał się do ekipy, jednak z kontuzją barku, po której musiał skupić się na poszukiwaniu wsparcia.

Mistrzostwa Świata w Narciarstwie Klasycznym 1938

W drodze do Mistrzostw Świata 1938 w Lahti, Marusarz trenował we Lwowie, gdzie pracował w sklepie sportowym Scott i Pawłowski. Wkrótce po tym wygrał eliminacje do mistrzostw, a podczas Tygodnia Sportów Zimowych w Garmisch również pokazał swoje umiejętności (skoczył 45 m i 55 m). Na zawody do Finlandii pojechało pięciu polskich narciarzy pod przewodnictwem dr Henryka Szatkowskiego. W skokach, po parku treningowym, uzyskał wysokie wyniki, jednak w drugiej serii niestety upadł. Po zsumowaniu punktów za skoki do kombinacji poziom Marusarza, po dodaniu na 18 km, dał mu 25. miejsce, tak samo jak drugie w konkursie skoków z wynikami 66 m oraz 67 m, bijąc rekord obiektu. Sędziowie dzielili się opiniami na temat drugiego skoku i przyznali mu mniej niż rzeczywiście osiągnął.

Po przyjęciu pucharu za drugie miejsce w otwartym konkursie skoków i za wicemistrzostwo świata na sali zerwała się burza długo niemilknących oklasków. Serdeczna obiektywność przejęła mnie do głębi. Ze wzruszenia o mało się nie popłakałem. Stałem przez dłuższą chwilę przed stołem, jakbym wrósł w ziemię, kłaniając się na wszystkie strony. Już chciałem wracać na swoje miejsce, gdy znowu mnie poproszono do stołu. Otrzymałem jeszcze jedną nagrodę – za najdłuższy skok dnia.

Na zakończenie tej edycji Mistrzostw, Ruud oraz Marusarz wciąż dostawali medale. Otrzymał także puchary, w tym za długo zasiadasz, oraz na zakończenie starał się wspierać innych. Marusarz został symbolem młodego pokolenia – uosabiającym marzenia Józefa Piłsudskiego. W wyniku sukcesu w plebiscycie Przeglądu Sportowego w 1938 roku otrzymał 28 230 głosów, co przyczyniło się do zdobycia tytułu najlepszego sportowca Polski.

Lata 1939–1945

W roku 1939, na początku wybuchu II wojny światowej, Stanisław Marusarz został kierownikiem schroniska na Hali Pysznej, które stało się punktem przerzutowym dla tatrzańskich kurierów. W obliczu tragicznych wydarzeń związanych z okupacją, Marusarz postanowił wstąpić do ZWZ (Związek Walki Zbrojnej), pełniąc służbę kurierską pomiędzy Zakopanem a Budapesztem, przenosząc ludzi oraz materiały konspiracyjne, a także fundusze na działalność konspiracyjną. Był dwukrotnie zatrzymywany przez słowacką służbę graniczną, z czego za pierwszym razem słowaccy żandarmi odkryli przy nim 100 tysięcy złotych, jednak Marusarz zdołał uciec do lasu.

W atmosferze niepewności związanej z niemieckim terrorem, Marusarz oraz jego żona postanowili uciec na Węgry, gdzie zostali jednak złapani i oddani Niemcom. Więziono ich w różnych lokalizacjach, w tym w Muszynie, Nowym Sączu oraz w Krakowie, gdzie Marusarz był przesłuchiwany i brutalnie traktowany przez gestapo.

Odmawiał współpracy z okupantami, co skutkowało dalszymi represjami. Podczas przejazdu przez Zakopane, Marusarz zaatakował niemieckiego żołnierza, co zakończyło się jego aresztowaniem. Po miesięcznym przesłuchiwaniu w katowni Palace, przeznaczono go do aresztu. Udało mu się uciec z celi śmierci z grupą współwięźniów, jednak zyskał rany od strzałów. Jego ucieczka wzbudziła podziw wśród Polaków, a on sam, po wielu dniach wędrówki, przedostał się na Węgry, gdzie przebywał aż do końca wojny, z wyjątkiem jednej misji kurierskiej w Polsce.

Lata 1946–1957

Po zakończeniu drugiej wojny światowej Marusarz wrócił do Zakopanego i przejął kierownictwo w schronisku turystycznym. W 1946 roku odzyskał tytuł międzynarodowego mistrza Czechosłowacji, a zdobywając złote medale na mistrzostwach skoków i w kombinacji, dołączył do grona mistrzów.

Rok później na igrzyskach w Sankt Moritz zajmuje 27. miejsce, osiągając odległości 59 m i 59 m z notą 192,8 pkt. W marcu 1947 r. zadebiutował w Zakopanem, osiągając również pierwsze miejsce. Mimo tego, Marusarz miał obowiązki związane z budową skoczni, co chwilowo pokrzyżowało mu plany. W 1951 roku jego dynamika wzrosła, wygrywając tytuł mistrza Polski po raz dziesiąty w karierze. Otrzymał też Zasłużonego Mistrza Sportu, a w koszykówce przegrał czwórkę Polską w Plebiscycie Przeglądu Sportowego, uzyskując 17143 głosów.

Gdy uczestniczył w igrzyskach olimpijskich w Oslo, Marusarz odniósł swój ostatni sukces. W 1953 roku zdobył mistrzostwo po raz dziesiąty, jednak dając znać, aby po wielu latach nie odbierać mu pierwszego miejsca. W 1956 roku skakał podczas igrzysk olimpijskich w Cortina d’Ampezzo, jednak nie zdobył punktu.

Lata 1966–1990

W 1966 roku Marusarz wziął udział w otwarciu Turnieju Czterech Skoczni w Garmisch-Partenkirchen, gdzie skoczył w garniturze i krawacie, a także wykonał niezwykły skok na odległość 66 m, przyciągając uwagę mediów. Niemieccy kibice wiwatowali, mimo historycznych wydarzeń z wojny, a Marusarz stał się ich ulubieńcem. Jego ostatni skok w Zakopanem zrealizował go jako jednego z mistrzów.

Stanisław Marusarz stanowi fenomen zwycięstwa tężyzny fizycznej nad czasem – czterdzieści parę lat życia i ponad dwadzieścia lat na skoczniach świata i wciąż nieutracone miejsce w światowej czołówce. Nie znam podobnego faktu w historii światowego narciarstwa.

Śmierć

29 października 1993 roku Marusarz zmarł z powodu zawału serca, gdy wygłaszał przemówienie na pogrzebie Wacława Felczaka. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w kościele pw. Świętego Krzyża, a jego prochy spoczęły na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem, gdzie odwiedzali go wielu miłośników sportu, a także znane postacie, w tym prezydent Finlandii Urho Kekkonen, który przebywał u niego w domu w Zakopanem.

Upamiętnienie

W styczniu 2014 roku, w pawilonie na Wielkiej Krokwi, zainaugurowano izba pamięci Stanisława Marusarza, która ma na celu wzbogacenie Muzeum Sportów Zimowych. Marusarz jest również uznawany za patrona kilku instytucji edukacyjnych, w tym Szkoły Mistrzostwa Sportowego w Zakopanem oraz Szkoły Podstawowej w Wojciechowie.

W uznaniu jego zasług, w 2010 roku prezydent RP Lech Kaczyński pośmiertnie przyznał mu Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski. W 2001 roku w Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie odsłonięto gwiazdę poświęconą Stanisławowi Marusarzowi.

Dodatkowo, 13 sierpnia 2011 roku, w trakcie X Festiwalu Gwiazd Sportu, w tej samej Alei przy ul. Reymonta w Dziwnowie, odsłonięto dziewięć replik medali zdobytych przez polskich sportowców, w tym i Marusarza. W sierpniu 2013 jego syn, Piotr, ustanowił Fundację Stanisława Marusarza, której misją jest popularyzowanie sportów zimowych wśród młodzieży oraz organizowanie wsparcia finansowego dla młodych sportowców, a także szkół, które w swoim programie mają sporty zimowe. Fundacja również angażuje się w promowanie biegów, zjazdów oraz skoków narciarskich. 28 września tego samego roku, Stanisław Marusarz został pośmiertnie wyróżniony tytułem Członka Honorowego PZN.

„Gdy spoglądam wstecz wydaje mi się, że osiągnąłem wiele. Dla siebie i dla naszego sportu. Walkę i rywalizację z najlepszymi o najwyższe trofea dla polskich barw zawsze uważałem za swój patriotyczny obowiązek. I dlatego, wierzę w to gorąco, czerwona czapeczka nie pozostanie jedynym po mnie wspomnieniem. Czerwona czapeczka, nazywana popularnie „marusarką”.”

Stanisław Marusarz

W 2020 roku ukazała się książka autorstwa Dariusza Jaronia pt. „Skoczkowie. Przerwany lot”, w której przedstawiono losy Stanisława Marusarza oraz innych skoczków. Z kolei w 2022 roku swoją premierę miał film biograficzny zatytułowany „Marusarz. Tatrzański Orzeł”, w reżyserii Marka Bukowskiego, w którym główną rolę zagrał Mateusz Janicki.

Osiągnięcia

Igrzyska olimpijskie

Lake Placid 1932	–	27. lokata (biegu na 18 km), 27. lokata (w kombinacji), 17. lokata (w skokach)
Garmisch-Partenkirchen 1936	–	7. lokata (w kombinacji), 5. lokata (w skokach)
Sankt Moritz 1948	–	27. lokata (w skokach)
Oslo 1952	–	27. lokata (w skokach)

Starty S. Marusarza w kombinacji na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo

Lp.	Data	Rok	Miasto	Dyscyplina/konkurencja	Wynik	Strata	Triumfator
27	11 lutego	1932	Lake Placid	kombinacja norweska skoki + bieg na 18 km	308,05 pkt.	137,95 pkt.	Johan Grøttumsbråten
7	10 lutego	1936	Garmisch-Partenkirchen	kombinacja norweska skoki + bieg na 18 km	393,3 pkt.	37,0 pkt.	Oddbjørn Hagen

Starty S. Marusarza w skokach na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo

Pozycja	Data	Rok	Miejscowość	Nazwa skoczni	Skok 1	Skok 2	Łączna nota	Różnica	Zwycięzca
17.	12 lutego	1932	Lake Placid	MacKenzie Intervale	55,0 m	53,0 m	192,5 pkt	35,6 pkt	Birger Ruud
5.	16 lutego	1936	Garmisch-Partenkirchen	Wielka Olimpijska	73,0 m	75,5 m	221,6 pkt	10,4 pkt	Birger Ruud
27.	17 lutego	1948	Sankt Moritz	Olimpijska	59,0 m	59,0 m	192,8 pkt	35,3 pkt	Petter Hugsted
27.	24 lutego	1952	Oslo	Holmenkollen	59,0 m	60,5 m	189,0 pkt	35,0 pkt	Arnfinn Bergmann

Starty S. Marusarza w biegach na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo

Lp.	Data	Rok	Miasto	Rodzaj zawodów	Wynik	Opóźnienie	Triumfator
27	10 lutego	1932	Lake Placid	bieg na 18 km	1:39:56,0	16:49,0	Sven Utterström

Mistrzostwa świata w narciarstwie klasycznym

Innsbruck 1933	–	76. lokata (skoki), 6. lokata (kombinacja), 32. lokata (bieg na 18 km), 7. lokata (sztafeta)
Sollefteå 1934	–	21. lokata (skoki), 7. lokata (kombinacja), 63. lokata (bieg na 18 km), 5. lokata (sztafeta)
Wysokie Tatry 1935	–	4. lokata (skoki), 11. lokata (kombinacja), 92. lokata (bieg na 18 km), 7. lokata (sztafeta)
Chamonix 1937	–	12. lokata (skoki)
Lahti 1938	–	srebrny medal (skoki), 25. lokata (kombinacja), 171. lokata (bieg na 18 km)
Zakopane 1939	–	5. lokata (skoki), 7. lokata (kombinacja)

Mistrzostwa świata w skokach – szczegółowo

Lp.	Data	Rok	Miasto	Obiekt	Punkt K	Skok 1	Skok 2	Ocena	Różnica	Zwycięzca
76	12 lutego	1933	Innsbruck	Bergisel	K-70	66,5 m	71,0 m	106,2 pkt	117,8 pkt	Marcel Reymond
21	25 lutego	1934	Sollefteå	Halstaberget	K-60	46,5 m	54,5 m	211,0 pkt	17,5 pkt	Kristian Johansson
4	13 lutego	1935	Wysokie Tatry	Jarolimak	K-55	59,0 m	57,0 m	225,5 pkt	6,2 pkt	Birger Ruud
12	12 lutego	1937	Chamonix	Le Mont	K-60	57,0 m	61,0 m	207,7 pkt	26,1 pkt	Birger Ruud
2	27 lutego	1938	Lahti	Salpausselkä	K-?	66,0 m	67,0 m	226,1 pkt	0,3 pkt	Asbjørn Ruud
5	19 lutego	1939	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	74,0 m	78,5 m	219,5 pkt	5,2 pkt	Josef Bradl

Mistrzostwa świata w narciarstwie alpejskim

Innsbruck 1936

–

16. w zjeździe, 22. w slalomie, 21. w kombinacji alpejskiej

Sukcesy krajowe

W ciągu swojej kariery Stanisław Marusarz zdobył wiele krajowych tytułów, w tym 11-krotny mistrz Polski w skokach na lata 1932, 1933, 1935, 1936, 1937, 1939, 1946, 1948, 1949, 1951 oraz 1952. Oprócz tego, został wicemistrzem Polski w skokach w 1931 roku oraz brązowym medalistą mistrzostw Polski w 1955 roku. Był również 4-krotnym mistrzem Polski w kombinacji klasycznej w latach 1932, 1935, 1936 oraz 1946. Stanisław Marusarz odnosił sukcesy także w kombinacji alpejskiej w 1933 roku oraz trzykrotnie zdobywał tytuł mistrza Polski w zjeździe w 1931, 1933, 1939 roku.

Ważne osiągnięcia w polskich sztafetach również się dopełniają w jego dorobku, ponieważ jest trzykrotnym mistrzem Polski w sztafecie 5 razy 10 km w latach 1931, 1932 oraz 1933 a także mistrzem Polski w sztafecie 4 razy 10 km w 1936 roku.

Mistrzostwa Polski w skokach – szczegółowo

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Skocznia	Punkt K	Skok 1	Skok 2	Skok 3	Nota	Strata	Zwycięzca
15.	16 lutego	1930	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	58,5 m	60,0 m	–	? pkt	? pkt	Franciszek Cukier
2.	22 lutego	1931	Wisła	Łabajów	K-?	44,0 m	43,0 m	–	215,5 pkt	3,0 pkt	Bronisław Czech
1.	6 marca	1932	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	60,5 m	61,5 m	62,0 m	343,5 pkt	–	–
1.	20 lutego	1933	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	67,0 m	66,0 m	–	223,6 pkt	–	–
5.	11 lutego	1934	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	74,0 m	73,0 m	–	166,4 pkt	42,0 pkt	Bronisław Czech
1.	24 lutego	1935	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	71,0 m	71,0 m	–	218,8 pkt	–	–
1.	8 marca	1936	Zakopane	Hala Kondratowa	K-?	57,0 m	58,5 m	–	225,0 pkt	–	–
1.	31 stycznia	1937	Wisła	Łabajów	K-?	52,0 m	51,5 m	–	230,3 pkt	–	–
1.	19 lutego	1939	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	74,0 m	78,5 m	–	219,5 pkt	–	–
1.	3 lutego	1946	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	58,0 m	71,5 m	–	225,0 pkt	–	–
1.	19 lutego	1948	Karpacz	Orlinek	K-?	46,0 m	50,0 m	–	210,7 pkt	–	–
1.	6 lutego	1949	Szczyrk	Skalite	K-?	68,5 m	71,0 m	–	221,0 pkt	–	–
7.	29 stycznia	1950	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	57,0 m	72,0 m	–	205,0 pkt	20,5 pkt	Jan Kula
1.	25 lutego	1951	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	63,0 m	69,5 m	–	211,5 pkt	–	–
1.	9 marca	1952	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	74,0 m	76,0 m	–	221,0 pkt	–	–
4.	7 marca	1954	Wisła	Malinka	K-?	65,0 m	69,5 m	–	209,5 pkt	19,0 pkt	Antoni Wieczorek
3.	6 marca	1955	Zakopane	Wielka Krokiew	K-55	75,0 m	77,0 m	–	210,0 pkt	6,5 pkt	Andrzej Gąsienica-Daniel i Antoni Wieczorek

Inne

Oprócz krajowych sukcesów, Marusarz osiągnął również mistrzostwo Jugosławii w skokach w 1933 roku, mistrzostwo Niemiec w tym samym roku oraz mistrzostwo Czechosłowacji w skokach w latach 1934 i 1946.

Na arenie międzynarodowej, udało mu się zdobyć tytuł mistrza Anglii w zjeździe w 1935 roku oraz mistrza Anglii w biegu narciarskim w 1937 roku. Zdobył również Puchar Tatr w latach 1948 i 1949 oraz zajął wysokie miejsca w Memoriale Bronisława Czecha i Heleny Maruszarzówny w kolejnych latach.

Nie bez znaczenia są także jego osiągnięcia w zawodach w Planicy w 1935 roku oraz Garmisch w 1938, gdzie odnosił znaczące sukcesy.

Odznaczenia

Stanisław Marusarz, wybitny sportowiec, został uhonorowany trzynastoma polskimi odznaczeniami, w tym czterema niezwykle prestiżowymi orderami. Wśród nich warto wymienić:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, który został mu przyznany przez Radę Państwa PRL. Udekorowany 15 marca 1971 w Zakopanem, wspólnie z Janem Łożańskim, przez Kazimierza Rusinka podczas otwarcia Memoriału Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny,
• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski, przyznany pośmiertnie postanowieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego z dnia 8 lutego 2010, „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za osiągnięcia sportowe oraz działalność na rzecz rozwoju sportów zimowych”,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych – przyznany dwukrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Krzyż Armii Krajowej,
• Medal Wojska – przyznany dwukrotnie,
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
• Honorowa Odznaka Żołnierza Komendy Głównej AK,
• Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu” (otrzymana w roku 1951).

Te odznaczenia stanowią dowód na jego niezwykłe osiągnięcia oraz zasługi dla Polski.

---

Oceń: Stanisław Marusarz

---