Franciszek Bujak to postać, która z pewnością zasługuje na szczególne miejsce w historii polskiego narciarstwa. Urodził się 25 listopada 1896 roku w malowniczym Zakopanem, gdzie natura stworzyła idealne warunki do uprawiania sportów zimowych. Tragiczny koniec jego życia przypadł na 11 września 1975 roku, również w jego rodzinnym mieście.
Bujak był nie tylko utalentowanym narciarzem, lecz także olimpijczykiem, co świadczy o jego zaangażowaniu oraz wysokiej klasie sportowej. Poza sportem, pełnił ważne funkcje jako d działacz, przyczyniając się do rozwoju narciarstwa w Polsce. Co więcej, był także producentem nart i smarów, co podkreśla jego wszechstronność oraz pasję do zimowych dyscyplin sportowych.
Życiorys
Franciszek Bujak był synem Józefa oraz Franciszki Karpal. W rodzinie miał również brata, Józefa Bujaka. Kształcił się w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, gdzie zdobył wykształcenie w 1914 roku. Wraz z braćmi zrealizował projekt budowy skoczni na Jaszczurówce; po jej zbudowaniu błyskawicznie zaczął odnosić sportowe sukcesy, wygrywając zawody szkolne. Pasją do narciarstwa zarażał się od najmłodszych lat, wykradając narty ojcu. W 1908 roku przystąpił do Klubu Łyżwistów, a dwa lata później mógł cieszyć się pierwszymi medalami i laurami w zawodach narciarskich.
W latach 1913-1938 Bujak był członkiem SN TT Zakopane, pełniąc także funkcję wiceprezesa tego klubu w latach 1935-1938. W czasie Wielkiej Wojny, od 1914 do 1915 roku, był żołnierzem Legionów Polskich, a następnie w latach 1916-1917 służył w C. K. Armii, w której to zaczął uczyć wojska jazdy na nartach.
Po wojnie, w 1918 roku, wstąpił do Wojska Polskiego, obejmując stanowisko sierżanta w Kompanii Wysokogórskiej pod dowództwem kapitana Władysława Ziętkiewicza. Jego służba wojskowa zakończyła się w 1920 roku, co zbiegło się z jego sportowymi sukcesami, gdy zdobył srebrny medal I Mistrzostw Polski w skokach narciarskich, które miały miejsce w Zakopanem. Już rok później zajął trzecie miejsce, a w 1920 zdominował zawody w kombinacji norweskiej oraz biegu na 18 km. Następne lata to kolejne osiągnięcia – Bujak obronił tytuł mistrza w kombinacji oraz uzyskał wicemistrzostwo w biegu na nartach, osiągając podobne wyniki w 1924 roku, w którym zdobył również międzynarodowy tytuł mistrza Tatr w 1923 roku.
Uczestniczył w I Olimpiadzie Zimowej, która odbyła się w 1924 roku we francuskim Chamonix, gdzie zajął 27. miejsce w biegu na 18 km. Niestety, nie zdołał wziąć udziału w zawodach w kombinacji z powodu kontuzji odniesionej podczas treningu. W tym czasie polska ekipa po raz pierwszy zetknęła się z różnymi rodzajami nart do skoków i biegów oraz specjalistycznymi smarami i wiązaniami. Próbował też swoich sił w Mistrzostwach Polski 1924 w Krynicy, zdobywając miejsce siódme, a dwa lata później lokując się na szóstym miejscu.
Bujak, znany ze swojej determinacji, regularnie brał udział w zawodach narciarskich zarówno w Polsce, jak i zagranicą. W 1926 roku zajął trzecie miejsce w Novém Měste w Czechach oraz szóste na VII Międzynarodowych Mistrzostwach Polski na Hali Gąsienicowej. Kolejne wyróżnienie to złoty medal Mistrzostw Polski w biegu na 50 km w 1927 roku.
Po zakończeniu kariery sportowej przejął funkcję działacza w SN PTT, a także zajął się produkcją nart i smarów przeznaczonych dla narciarzy, które miały zastosowanie m.in. podczas polskiej wyprawy na Spitsbergen. Prowadził sklep oferujący sprzęt sportowy oraz taterniczy, a w latach 1948-1949 pełnił rolę kapitana sportowego Polskiego Związku Narciarskiego. Bujak był również sędzią na zawodach międzynarodowych, a sam regularnie brał udział w rywalizacji na poziomie sędziów oraz działaczy, gdzie przez 12 lat z rzędu odnosił zwycięstwa.
Mimo zakończenia kariery, jego pasja do narciarstwa nie gasła – wciąż produkował narty i angażował się w organizację Mistrzostw Świata w 1939 oraz 1962 roku. W życiu prywatnym Franciszek Bujak był ojcem dwojga dzieci: Ewy oraz Anny. Niestety, zmarł w 1975 roku w Zakopanem, a jego ciało zostało pochowane na Nowym Cmentarzu (kw. M1-B-13).
Osiągnięcia
Igrzyska olimpijskie
Chamonix 1924 | – | nie sklasyfikowany (w kombinacji norweskiej), miejsce 27 (w biegu na 18 km) |
Starty F. Bujaka w biegach na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo
Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Dyscyplina | Czas | Strata | Zwycięzca |
---|---|---|---|---|---|---|---|
27. | 2 lutego | 1924 | Chamonix | bieg na 18 km | 1:42:13,0 | 29:42,0 | Thorleif Haug |
Mistrzostwa świata w narciarstwie klasycznym
Jańskie Łaźnie 1925 | – | 38. pozycja (w biegu na 18 km) |
Cortina d’Ampezzo 1927 | – | 14. pozycja (w biegu na 50 km), 26. pozycja (w biegu na 18 km) |
Sukcesy krajowe
Franciszek Bujak odniósł znaczące sukcesy w polskim narciarstwie, zdobywając liczne tytuły mistrza kraju. Jego osiągnięcia w wyścigach narciarskich odzwierciedlają nie tylko jego talent, ale także determinację oraz ciężką pracę, której poświęcił wiele. Do najważniejszych z jego sukcesów należy zaliczyć:
- mistrzostwo Polski w kombinacji norweskiej w latach 1920 oraz 1921,
- mistrzostwo Polski w biegu na 18 km w 1920 roku,
- mistrzostwo Polski w biegu na 50 km w 1927 roku,
- wicemistrzostwo Polski w biegu na 18 km w latach 1921 oraz 1924.
Mistrzostwa Polski w skokach
Lp. | Data | Rok | Miejscowość | Obiekt | Skok 1 | Skok 2 | Ocena | Różnica | Zwycięzca |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2. | 22 lutego | 1920 | Zakopane | na Antołówce | ? | 2,55 pkt | 0,2 pkt | Leszek Pawłowski | |
3. | 28 marca | 1921 | Zakopane | w dolinie Jaworzynce | ? | ? | ? | Aleksander Rozmus | |
7. | 17 lutego | 1924 | Krynica | na Górze Krzyżowej | ? | 11,950 pkt | 6,285 pkt | Henryk Mückenbrunn | |
6. | 6 marca | 1926 | Zakopane | w dolinie Jaworzynce | ? | 10,854 pkt | 5,312 pkt | Andrzej Krzeptowski I |
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Andrzej Rapacz | Stanisław Gąsienica-Sieczka | Stanisław Kądziołka | Maryna Gąsienica-Daniel | Bartłomiej Obrochta | Aleksander Kowalski (narciarz) | Władysław Gąsienica-Roj | Jan Pawlica | Maria Gąsienica Daniel-Szatkowska | Józefa Czerniawska | Wojciech Skupień | Teresa Trzebunia | Karolina Bednarz | Jan Bachleda-Curuś | Andrzej Stękała | Ewa Zagata | Józef Bujak | Aleksandra Król | Piotr Brożyna | Stanisław Bukowski (narciarz)Oceń: Franciszek Bujak (narciarz)