Janina Wieczerska

---

Życiorys

Janina Wieczerska to postać niezwykła, której korzenie sięgają rodziny o głęboko zakorzenionych tradycjach mieszczańskich, zamieszkującej Koźmin Wielkopolski przynajmniej od XVIII wieku. Po II wojnie światowej ukończyła gimnazjum we Wrocławiu, gdzie również zdała maturę. Następnie podjęła studia z zakresu polonistyki na Uniwersytecie Wrocławskim. Już w czasach gimnazjalnych spotkała Stefana Zabłockiego (1932–2001), z którym później zawarła związek małżeński.

Debiut Janiny Wieczerskiej jako krytyka literackiego miał miejsce w 1955 roku i odbył się w łamach „Gazety Robotniczej”. W okresie od 1955 do 1968 pracowała w Wydawnictwie Ossolineum, gdzie zajmowała się redagowaniem tekstów, a później pełniła funkcję kierownika redakcji literatury współczesnej. W latach 1969–1976 była dziennikarką oraz sekretarzem redakcji czasopisma „Odra”. Dla Janiny istotnym momentem była przeprowadzka do Gdańska w 1976 roku, gdzie rozpoczęła pracę w tygodniku kulturalnym „Czas”.

Krąg jej aktywności obejmował także regularne publikacje felietonów i komentarzy w gdańskiej prasie, z przerwą na czas stanu wojennego, aż do 1989 roku. Po tym okresie swoje teksty zamieszczała w „Dzienniku Bałtyckim”, a między 1991 a 1992 podejmowała współpracę z „Gazetą Gdańską”. W literaturze zadebiutowała w 1957 roku, publikując felieton pod pseudonimem „Paweł” w „Słowie Polskim”.

Jej pierwsza powieść, zatytułowana Zawsze jakieś jutro, ukazała się w 1965 roku i przedstawiała losy maturzystów wrocławskich z 1950 roku, w której zamieściła osobiste wspomnienia i elementy biograficzne. W 1977 roku wydała powieść Nie ma sprawy, która w 1980 doczekała się filmowej adaptacji pod tytułem Na własną prośbę w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.

Od 1969 roku była aktywnym członkiem wrocławskiego oddziału Związku Literatów Polskich, a w latach 1973–1976 pełniła funkcję wiceprezesa. Po 1989 roku związała się ze Stowarzyszeniem Pisarzy Polskich. Janina Wieczerska jest matką dwojga dzieci: Agnieszki Zabłockiej-Kos oraz Piotra Zabłockiego.

Publikacje książkowe

Janina Wieczerska, znana polska autorka, pozostawiła po sobie bogaty dorobek literacki. Jej publikacje obejmują zarówno powieści, jak i opowiadania oraz felietony.

• Zawsze jakieś jutro, powieść, 1965,
• Wolne obroty, powieść, 1968,
• Pusty wieczór: powieść w czterech opowiadaniach, 1973,
• Ni to, ni owo, opowiadanie, 1975,
• Obrazki z kalendarza, opowiadania, 1975,
• Bywa i zła pogoda, opowiadanie, 1976,
• Lekcja dzielenia, powieść, 1977,
• Nie ma sprawy, powieść, 1977, zaadaptowana na film pt. Na własną prośbę, reż. Ewa i Czesław Petelscy,
• Prezydent Janusz Bosak, opowiadanie, 1977,
• Firma „Zamiast”, powieść, 1978,
• Regał podręczny, felietony, 1980,
• Ta stara piła, opowiadanie, 1983,
• Plaga osiedla i inne opowiadania, 1987,
• Sieroca niedola, opowiadanie, 1987,
• Dar Tomka Windziarza, opowiadanie, 1988,
• Korzeniacy, czyli Jesień wsamrazków, powieść, 1989,
• Dzieci z blokowiska, powieść, 1993,
• Poradnik dla leni, czyli Jak robić, żeby zrobić, a się nie narobić, 1995,
• Moja babcia, Niemcy i wojna, wspomnienia, 2006.

Jej twórczość odzwierciedla bogate życie społeczne i kulturalne Polski na przestrzeni kilku dekad, a wiele z jej dzieł zostało docenionych zarówno w kraju, jak i za granicą.

Odznaczenia

Janina Wieczerska na przestrzeni swojej kariery otrzymała szereg wyróżnień i odznaczeń, które podkreślają jej osiągnięcia oraz wkład w literaturę i kulturę. Wśród nich znajdują się:

• złoty Krzyż Zasługi,
• medal Księcia Mściwoja II za zasługi dla Gdańska, przyznany za całokształt twórczości literackiej i krytyczno-literackiej w 2002 roku.

Nagrody i wyróżnienia

Janina Wieczerska, uznawana za jedną z czołowych postaci polskiej literatury, zdobyła liczne nagrody i wyróżnienia za swoją twórczość. Jej osiągnięcia literackie zostały docenione w różnych instytucjach oraz na konkursach literackich.

• II nagroda w konkursie na powieść o Ziemiach Zachodnich przyznana przez Ossolineum oraz Oddział Wrocławski ZLP za powieść Wolne obroty (1965),
• Nagroda w konkursie „Praca i Postęp” na powieść współczesną, organizowanym przez CRZZ i Instytut Wydawniczy CRZZ za powieść Nie ma sprawy (1975),
• Harcerska Nagroda Literacka, którą przyznano jej przez Kwaterę Główną ZHP za powieść Lekcja dzielenia (1977),
• I nagroda w konkursie Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” za utwór literacki dla dzieci i młodzieży, przyznana za powieść Firma „Zamiast” (1977),
• II nagroda w otwartym i zamkniętym konkursie na utwór prozatorski dla młodzieży w wieku 12–16 lat, przyznana przez Młodzieżową Agencję Wydawniczą za opowiadanie Dar Tomka Windziarza (1986),
• Tytuł Honorowej Obywatelki Koźmina Wielkopolskiego (2001),
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 25-lecia debiutu felietonowego oraz 70. urodzin (2001),
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 60-lecia debiutu pisarskiego (2017),
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 30-lecia Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (2019).

Jej twórczość nie tylko zyskała uznanie, ale także wpłynęła na wielu czytelników, co sprawia, że Janina Wieczerska pozostaje istotną postacią w polskiej literaturze.

---

Oceń: Janina Wieczerska

---