Ewelina Pęksowa, urodzona 18 października 1923 roku w Zakopanem, a zmarła 12 czerwca 2015 roku, to wybitna postać w polskiej sztuce. Była malarką, która zyskała uznanie dzięki swojej twórczości na szkle, ściśle powiązanej z nurtem sztuki ludowej, co podkreśla jej unikalny styl artystyczny.
Warto dodać, że Ewelina zajmowała się również narciarstwem, pełniąc rolę sędziego w klasie państwowej od 1963 roku, co pokazuje jej wszechstronność i pasję do sportu.
Życiorys
Młodość
Ewelina Pęksowa, będąca córką podhalańskiego rzemieślnika wytwarzającego narty oraz pamiątki, Stanisława Zubka, zyskała uznanie w swoim regionie. W 1939 roku zakończyła naukę w zakopiańskim gimnazjum „Szarotka”. Po zdaniu matury postanowiła przenieść się do Krakowa, gdzie rozpoczęła nowy rozdział swojego życia. W trakcie trwającej okupacji niemieckiej, w roku 1944, połączyła swoje życie z prawnikiem Władysławem Pęksą, który angażował się w działalność konspiracyjną na rzecz niepodległości. Wówczas przyjęli wspólnie fałszywe nazwisko Wojdyna, co miało na celu ochronę ich bezpieczeństwa. Po zakończeniu II wojny światowej wróciła do Zakopanego, gdzie podjęła pracę w sklepie prowadzonym przez ojca.
Działalność artystyczna
Rok 1966 był znaczącym momentem w artystycznej karierze Eweliny Pęksowej, gdyż to wtedy po raz pierwszy zaprezentowała swoje dzieła szerszej publiczności podczas wystawy sztuki ludowej i pamiątkarskiej, zorganizowanej przez Związek Podhalan w Zakopanem. Od 1968 roku rozpoczęła działalność jako malarka, stawiając na tworzenie obrazów na szkle. Ewelina stała się członkinią Stowarzyszenia Twórców Ludowych, co przyczyniło się do dalszego rozwoju jej talentu.
W trakcie kariery artystycznej Pęksowa zdobyła szereg wyróżnień, w tym nagrodę im. Oskara Kolberga w 1976 roku za wkład w kulturę ludową i nagrodę im. św. Brata Alberta w 1987 roku za osiągnięcia w sztuce sakralnej. W 2008 roku otrzymała Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, co jest potwierdzeniem jej znaczącej roli w polskiej sztuce. Ewelina Pęksowa miała okazję zaprezentować swoje prace na ponad pięćdziesięciu pięciu indywidualnych wystawach oraz w ponad trzystu wystawach zbiorowych w Polsce oraz zagranicą, m.in. w Bułgarii, Czechosłowacji, RFN, Szwajcarii, Szwecji, Wielkiej Brytanii oraz ZSRR. Jej bogata kolekcja znajduje się w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, które gromadzi dzieła wielu znakomitych twórców.
Na końcu swojego żywota Pęksowa znalazła spokój na Pęksowym Brzyzku (kw. P-III-9), gdzie spoczywają zasłużeni dla kultury i sztuki postaci.
Przypisy
- a b c Malarka Ewelina Pęksowa spoczęła na cmentarzu na Pęksowym Brzyzku [online], dzieje.pl [dostęp 11.04.2022 r.]
- a b c d Ewelina Pęksowa - laureat Nagrody Kolberga 1976 [online], www.nagrodakolberg.pl [dostęp 11.04.2022 r.]
- a b Sztuka ludowa. Na szkle malowane- Ewelina Pęksowa [online], kulturacity.blogspot.com [dostęp 11.04.2022 r.]
- Gąsienice, Bachledy, Roje, Gutowie - oto największe góralskie rody [online], Gazeta Krakowska [dostęp 11.04.2022 r.]
- ZCK, Ewelina Pęksowa [online], Zakopane - oficjalny serwis internetowy [dostęp 11.04.2022 r.]
- Ewelina Pęksowa (1923–2015) | KulturaLudowa.pl [online] [dostęp 11.04.2022 r.]
- a b Zmarła Ewelina Pęksowa [online], tygodnikpodhalanski.pl [dostęp 20.06.2015 r.]
- a b c d Ewelina Pęksowa [online], z-ne.pl [dostęp 20.06.2015 r.]
- Muzeum Powiększa Swoją Kolekcję – Zakup Obrazów Na Szkle Eweliny Pęksowej [online], muzeumtatrzanskie.com.pl [dostęp 20.06.2015 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Marcin Rząsa | Stefan Schabenbeck | Ryszard Orski | Jan Karpiel-Bułecka | Włodzimierz Wnuk | Andrzej Mierzejewski (malarz) | Andrzej Gawroński (satyryk) | Bartłomiej Jurecki | Jakub Lubowicz | Andrzej Bachleda-Curuś (śpiewak) | Małgorzata Mirga-Tas | Zofia Majerczyk-Owczarek | Antoni Wieczorek (fotograf) | Michał Gąsienica Szostak | Stanisław Romaniak | Ewa Złotowska | Szymon Gąsienica-Krzyś | Natalia Rolleczek | Janina Wieczerska | Maciej BerbekaOceń: Ewelina Pęksowa