Adam Dedio

---

Życiorys

Po zakończeniu nauki w 1937 roku, Adam Dedio rozpoczął studia w Szkole Podchorążych Marynarki Wojennej, początkowo w Toruniu, a później w Bydgoszczy. Wraz z wybuchem II wojny światowej, w 1939 roku, szkoła została ewakuowana, a Dedio znalazł się na Polesiu, w Pińsku. W tym czasie, jako bosmanmat podchorąży, brał udział w wojnie obronnej, będąc częścią batalionu morskiego Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”. W szczególności wyróżnił się w bitwie pod Kockiem, gdzie odznaczył się walecznością, ale również odniósł rany. Jeszcze w tym samym miesiącu, wrześniu 1939 roku, został awansowany na stopień podporucznika marynarki przez gen. Franciszka Kleberga.

Po 6 października 1939 roku, Adam Dedio trafił do niewoli niemieckiej. Jego losy związane były z obozami dla jeńców w Meppen oraz Ziegenheim koło Kassel. W wyniku nowych okoliczności, w 1940 roku, Dedio został skierowany do pracy w gospodarstwie rolnym. Szczęśliwie, w czerwcu 1941 roku, udało mu się odzyskać wolność poprzez wymianę za ochotnika. Po przybyciu do Krakowa, natychmiast podjął współpracę z podziemnym ruchem ZWZ-AK i dołączył do znanego oddziału „Wicher”, dowodzonego przez Józefa Świdę, znanego również jako „Dzik”. W tej grupie, nosząc pseudonim „Kopiec”, piastował funkcję zastępcy dowódcy.

Oddział „Wicher” szybko został włączony w struktury 6. Dywizji AK. Niestety po pewnym czasie, Adam został aresztowany przez Gestapo, gdzie poddano go brutalnemu śledztwu. Dzięki swojej determinacji i odporności, ledwo ocalał. Po wyleczeniu i powrocie do zdrowia, wrócił do aktywnej służby w AK. Po zakończeniu wojny wstąpił do Marynarki Wojennej, która podlegała komunistycznym władzom, gdzie objął stanowisko dowódcy ORP „Bystry”. Równocześnie angażował się w antykomunistyczną konspirację i w grudniu 1945 roku przystąpił do Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, operującego na terenie Gdańska.

W obliczu bezwzględnych zarzutów, w maju 1946 roku został aresztowany w Gdyni pod legendą, że jako „szef tajnej kancelarii” Głównego Sztabu MW miał działać przeciwko państwu polskiemu. W trakcie brutalnego śledztwa był torturowany przez Informację Wojskową. W rezultacie fałszywego „procesu” karnego, 14 kwietnia 1947 roku, został skazany na śmierć przez rozstrzelanie. Jego ciało zostało skrycie pochowane, bez wyznaczonego miejsca, na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku. Dopiero 20 czerwca 1990 roku, decyzją Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni, jego wyrok został unieważniony.

W 2016 roku, po dokonaniu odkrycia szczątków i potwierdzeniu tożsamości przez zespół IPN pod kierownictwem dr. hab. Krzysztofa Szwagrzyka, Adam Dedio otrzymał godny pochówek, zgodny z ceremoniałem wojskowym, w Kwaterze Pamięci na Cmentarzu Marynarki Wojennej 29 czerwca 2018 roku. Kapitan marynarki Adam Dedio został uznany za patrona 7 Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej.

Rodzina

Adam Dedio, jako pierwsze dziecko państwa Romana i Wodziczko, wyróżniał się z wyjątkowych okoliczności swojego wychowania. Jego matka, Maria, pozostawiła po sobie pamiętnik, który snezje to, jak bardzo starała się uformować jego charakter oraz osobowość. Poprzez stosowanie metod wychowawczych ukierunkowanych na odwagę, siłę i wierność ideałom, pragnęła, aby Adam stał się osobą, która będzie gotowa do poświęceń dla dobra ojczyzny.

To bez wątpienia miało wpływ na jego życie, ponieważ Adam stał się „człowiekiem, którego można zabić, ale nigdy pokonać”. Takie słowa odzwierciedlają jego niezłomny duch oraz nieprzejednaną postawę w obliczu trudności.

---

Oceń: Adam Dedio

---