Adam Bachleda-Curuś (wojskowy)

---

Życiorys

Adam Bachleda-Curuś był osobą, której życie owiane było zarówno tragedią, jak i bohaterskimi czynami. Jego ojciec, Adam, posiadał pensjonat „Wersal” przy ul. Kościuszki 10a i zginął w KL Auschwitz, a matka, Bronisława, również poniosła tam śmierć. Cała rodzina zamieszkiwała przy Krupówkach 29. Uczył się w szkole publicznej w Zakopanem, a następnie kontynuował edukację w Państwowym Gimnazjum i w Liceum, gdzie zdał maturę 5 czerwca 1939.

W obliczu wybuchu II wojny światowej, zgłosił się jako ochotnik do oddziału Przysposobienia Wojskowego, którym dowodził prof. Józef Oczko. Niestety, po wejściu armii sowieckiej do Polski, został wzięty do niewoli 19 września 1939. Przetrzymywano go w Wołoczyskach, a zwolniono w listopadzie tego samego roku. Po powrocie do Zakopanego został aresztowany przez gestapo i przetrzymywany w ich siedzibie „Palace”, gdzie doświadczył brutalności, ale ostatecznie został zwolniony 24 grudnia 1939, mimo że niektórzy twierdzą, iż udało mu się uciec.

W jakiś sposób udało mu się przejść przez Tatry, Słowację, Węgry, Jugosławię, a następnie Włochy, aż dotarł do Francji, gdzie wstąpił do armii polskiej. W 1940 roku, przemierzając Hiszpanię i Portugalię, dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie stał się częścią 1 Samodzielnej Kompanii Commando, będącej siłami specjalnymi. Po intensywnym przeszkoleniu, w grudniu 1943 roku został przerzucony drogą morską w rejon południowych Włoch.

Podczas obowiązków wojskowych wziął udział w krwawych potyczkach w rejonie Pescopennataro i rzeki Garigliano. Dnia 1 marca 1944 roku, dzięki swojej odwadze, zyskał stopień podporucznika i objął dowództwo kompanii. Zasługi te zostały dostrzeżone, ponieważ 5 czerwca 1944 roku otrzymał Krzyż Walecznych z rąk generała Kazimierza Sosnkowskiego w Bolano. Jego najważniejsze osiągnięcia militarnie włączają także uczestnictwo w bitwie o Monte Cassino, gdzie został ciężko ranny w głowę odłamkiem moździerzowym 17 maja 1944.

Po ciężkiej kontuzji, Adam został przewieziony do szpitala w Casamassima, gdzie niestety zmarł, nie odzyskawszy przytomności. Pochowano go na tamtejszym cmentarzu wojennym. W uznaniu jego heroizmu, pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy (nr 11236), a także przyznano mu Krzyż Walecznych, Srebrny Pierścień za walkę nad Gargiliano, Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino, Gwiazdę Italii oraz Gwiazdę za wojnę 1939–1945.

Życie prywatne

Adam Bachleda-Curuś miał w swoim życiu dwóch braci, którzy odegrali ważną rolę w jego historii. Pierwszym z nich był Eugeniusz, który żył w latach 1916–1944, a jego życie tragicznie zakończyło się jako ofiara obozu KL Auschwitz. Drugim bratem był Tadeusz, który dożył wieku 87 lat, żyjąc od 1925 do 2012 roku.

Niestety, w rodzinie Bachledów nie brakowało również dramatów. W obozie koncentracyjnym Mauthausen zbrodniarze niemieccy zamordowali stryja Adama, Jana Bachledę-Curusia. To smutne wydarzenie była częścią szerszych tragicznych losów wielu rodzin w czasie II wojny światowej.

Upamiętnienie

15 lipca 1992 roku, na elewacji kościoła Świętej Rodziny w Zakopanem, miało miejsce uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej, która została poświęcona pamięci Adama Bachledy-Curuśa. Ta inicjatywa miała na celu uhonorowanie jego zasług i wkładu w życie lokalnej społeczności. Ponadto, Adam jest również patronem 10. Drużyny Harcerzy „Commando” w Skawinie, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w historii regionu.

---

Oceń: Adam Bachleda-Curuś (wojskowy)

---