Ewa Prauss-Płoska

Wojsko i służby mundurowe

Ewa Prauss-Płoska, znana również pod pseudonimem „Ewa”, urodziła się 4 grudnia 1913 roku w Zakopanem, a zmarła 22 kwietnia 1986 roku w Warszawie. Była ona odważnym żołnierzem Kedywu Armii Krajowej, który działał w ramach grupy zwanej „Dysk” lub „Disk”, co odnosi się do działań związanych z dywersją oraz sabotażem podejmowanym przez kobiety.

Po swoich działaniach w Kedywie, Ewa kontynuowała swoją misję, angażując się w działalność wywiadowczą w batalionie „Parasol”. Jej odwaga i determinacja miały kluczowe znaczenie podczas powstania warszawskiego, w którym brała czynny udział.

Życiorys

Była córką Ksawerego Praussa (1874–1925), aktywnego członka Polskiej Partii Socjalistycznej, który pełnił funkcję ministra wyznań religijnych oraz oświecenia publicznego w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego. działacza, senatora RP w latach 1922–1925 oraz Zofii Prauss z d. Kulesza (1878–1945), która była członkinią Organizacji Bojowej PPS, a także posłanką na Sejm RP z ramienia PPS w latach 1922–1930.

W czasie okupacji niemieckiej była żołnierzem Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej. Walczyła w Oddziale Specjalnym (OS) „Lena”, znanym także jako „Dysk” lub „Dywersja i Sabotaż Kobiet”, którego dowódczynią była mjr Wanda Gertz – „Lena”. Z „Dysku” przeniesiono ją wspólnie z „Hanką” do sekcji wywiadowczej batalionu „Parasol”. Współpracowała z Aleksandrem Kunickim, znanym jako „Rayski”, w ramach akcji „Główki”. W ciągu kilku miesięcy obmyśliła szczegółowe plany rozpracowania kilku funkcjonariuszy niemieckich, w tym takich jak Franz Bürkl, zastępca komendanta Pawiaka, oraz August Kretschmann, zastępca komendanta Gęsiówki. Za swoje brutalne metody znani byli również Ernst Weffels i Engelbert Frühwirth.

Podczas powstania warszawskiego brała udział w zgrupowaniu „Radosław”, służąc w pułku „Broda 53”, w kompanii „Lena” („Dysk”). Jej szlak wiódł przez Wolę do Starego Miasta, a następnie kanałami do Śródmieścia i Czerniakowa. Na rozkaz płk. Jana Mazurkiewicza, znanego jako „Radosław”, wspólnie z Alicją Duchińską „Inką” z Armii Ludowej w nocy z 13/14 września 1944 roku, przeprawiły się przez Wisłę na Saską Kępę. Ich celem było poinformowanie dowództwa Armii Czerwonej oraz 1 Armii Wojska Polskiego o sytuacji panującej w walczącym mieście.

Zmarła w 1986 roku i została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C 2, rząd 6, grób 15).

Rodzina

W przeddzień II wojny światowej Ewa Prauss-Płoska zawarła związek małżeński z Stanisławem Płoskim (1899-1966), który był historykiem i pracował w Wojskowym Biurze Historycznym przed wybuchem wojny. W trakcie konfliktu zbrojnego pełnił służbę jako oficer w Komendzie Głównej Armii Krajowej. Ich córka, Zofia Romaszewska, urodzona w 1940 roku, oraz wnuczka — Agnieszka Romaszewska-Guzy, są istotnymi postaciami w rodzinnej historii.

Przypisy

  1. Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk, Żeńskie oddziały sabotażowo-dywersyjne w strukturach armii podziemnej w latach 1940–1944 na podstawie relacji i wspomnień ich członkiń w Pamięć i Sprawiedliwość nr. 2(26)/2016, wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2016, ISSN 1427-7476, s. 134.
  2. Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk, Żeńskie oddziały sabotażowo-dywersyjne w strukturach armii podziemnej w latach 1940–1944 na podstawie relacji i wspomnień ich członkiń w: Pamięć i Sprawiedliwość nr 2(26)/2015, wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2015, ISSN 1427-7476, s. 131. wersja elektroniczna.
  3. Alicja Solska-Jaroszewicz, późniejsza żona Piotra Jaroszewicza.
  4. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze

Oceń: Ewa Prauss-Płoska

★★★★★
Średnia ocena:4.5 Liczba ocen:21