Andrzej Krzeptowski I

---

Przebieg kariery

Andrzej Krzeptowski I to postać, której kariera sportowa obfituje w wiele znaczących osiągnięć. W roku 1921 odniósł swoje pierwsze większe zwycięstwo, gdy wygrał konkurs otwierający skocznię w Jaworzynce ze skokiem na 14 metrów. Już w 1922 roku zdobył pierwsze tytuły mistrza kraju, triumfując w kombinacji norweskiej oraz na dystansie 18 km. W konkursie skoków narciarskich zajął drugą lokatę, co zapoczątkowało jego wielką karierę w tym sporcie.

Rok później, w 1923, Krzeptowski zdominował zawody, zdobywając mistrzostwo Polski w kombinacji, slalomie oraz skokach narciarskich. W Grindelwaldzie uzyskał rekordowy wynik skoku na 38 metrów, co wyrównywało ówczesny rekord Polski. W 1924 roku ponownie wypadał znakomicie, wygrywając bieg na 18 km i zdobywając brązowy medal na Mistrzostwach Polski w skokach. Jego występ na Tygodniu Sportów Zimowych w Chamonix, który później uznano za I Olimpiadę Zimową, również zasługuje na uwagę. Tam uzyskał 28. lokatę w biegu oraz 21. miejsce w skokach (wyniki 33 m i 32 m z notą 12,459 pkt.), a w kombinacji klasycznej znalazł się na 19. pozycji z notą 9,531 pkt.

W 1926 roku Krzeptowski zdobył złote medale Mistrzostw Polski w kombinacji klasycznej oraz skokach. Natomiast w 1927 roku brał udział w zawodach FIS w Cortina d’Ampezzo, gdzie uplasował się na 18. miejscu w skokach oraz 9. w kombinacji. W tym samym roku był członkiem polskiej reprezentacji na igrzyska w Sankt Moritz. Tam zajął 27. pozycję w konkursie skoków, notując 41,5 m oraz 46,5 m (ze średnią notą 12,604 pkt.). Niestety, kombinacji norweskiej nie ukończył z powodu złamania narty podczas biegu, jednak na tamtych igrzyskach był chorążym reprezentacji Polski.

W 1929 roku Andrzej Krzeptowski I zdobył złoty medal mistrzostw Polski w sztafecie 4×10 km oraz wicemistrzostwo w zjeździe. Na mistrzostwach świata w Zakopanem zajął 27. miejsce w skokach narciarskich. W 1932 roku zdobył niewątpliwy rozgłos jako aktor, występując w filmie Biały ślad, który wyreżyserował Adam Krzeptowski.

Po zakończeniu kariery

W okresie II wojny światowej Andrzej Krzeptowski został dostrzegany jako kontrowersyjna postać w Zakopanem. Podczas okupacji aktywnie uczestniczył w kolaboracji z niemieckim reżimem, związanej z ruchem Goralenvolk.

Na mocy decyzji władz okupacyjnych 4 lutego 1942 roku utworzono Komitet Góralski, którego przewodniczącym został Wacław Krzeptowski, według niektórych źródeł kuzyn Andrzeja. Ta inicjatywa zaowocowała powstaniem licznych delegatur, w tym silnej zakopiańskiej, której przewodnictwo powierzono Andrzejowi Krzeptowskiemu.

Przez cały czas trwania wojny prowadził „Spółkę Handlową” zajmującą się sprzedażą żelaza, farb oraz artykułów technicznych, zyskując w ten sposób wpływy i majątek. Angażował się także w działalność organizacji wspierających niemieckie działania, w tym wydawania kenkart góralskich „G” oraz w tworzenie Legionu Góralskiego SS.

Ze względu na jego działania, zniszczeniu uległo dawne gminne archiwum zakopiańskie, co dodatkowo obciążyło jego reputację. Relacje na temat jego zachowania w tym trudnym okresie są mieszane; podczas gdy jedni zarzucają mu otwartą współpracę z niemieckimi okupantami, inni wskazują na potencjalne przejawy tajnego wspierania lokalnych partyzantów.

Istnieją także niepotwierdzone informacje o tym, że Krzeptowski miał w plombie cyjanek, co sugerować mogło skłonność do ukrywania się przed ewentualnymi represjami. Po wojnie został skazany na karę śmierci przez sąd Armii Krajowej, jednak wyroku nigdy nie wykonano.

Śmierć

Tuż przed zakończeniem wojny Andrzej Krzeptowski planował ucieczkę z Zakopanego. Niestety, jego zamiary zostały udaremnione, gdy został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. W 1945 roku, po wkroczeniu Armii Czerwonej na Podhale, członkowie Komitetu Góralskiego zostali najczęściej zlikwidowani lub wywiezieni w głąb Syberii. Rok później w Zakopanem miało miejsce głośne postępowanie sądowe dotyczące Józefa Cukiera oraz jego współpracowników.

Aby zabezpieczyć dowody na potrzeby procesu (pismo nr 2170 I 45 do Sądu Karnego Specjalnego w Krakowie), wydano dokument, w którym stwierdzono, że „Andrzej Krzeptowski, lat 42, po aresztowaniu przez NKWD i przyjęciu trucizny, 26 lutego 1945 roku został przewieziony do szpitala św. Łazarza w Krakowie z wyraźnym poleceniem, aby podjęto wszelkie możliwe działania w celu ratowania jego życia”. Mimo takich starań, pacjent zmarł tego samego dnia.

Okoliczności dotyczące śmierci Krzeptowskiego pozostają do dziś zagadkowe. Rodzina otrzymała informację o jego zgonie dopiero w latach 50-tych. Dodatkowo, jego córka Irena została odrzucana przez szkoły po wojnie, a jej matka niejednokrotnie była obiektem prześladowania w związku z aresztowaniem męża.

Osiągnięcia

Igrzyska olimpijskie

Andrzej Krzeptowski, jako utalentowany sportowiec, brał udział w kilku olimpiadach, gdzie odniósł różne sukcesy.

Chamonix 1924	–	28. miejsce (18 km), 21. miejsce (skoki), 19. miejsce (kombinacja norweska)
Sankt Moritz 1928	–	27. miejsce (skoki)

Starty A. Krzeptowskiego w konkursach skoków na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Skocznia	Konkurs	Skok 1	Skok 2	Nota	Strata	Zwycięzca
21	4 lutego	1924	Chamonix	Tremplin aux Bossons	indywid.	33,0 m	32,0 m	12,459 pkt	6,502 pkt	Jacob Tullin Thams
27	18 lutego	1928	Sankt Moritz	Olympiaschanze	indywid.	41,5 m	46,5 m	12,604 pkt	6,604 pkt	Alf Andersen

Starty A. Krzeptowskiego w kombinacji na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Dyscyplina/konkurencja	Wynik	Strata	Zwycięzca
19.	4 lutego	1924	Chamonix	kombinacja norweska skoki + bieg na 18 km	9,531 pkt.	9,375 pkt.	Thorleif Haug

Starty A. Krzeptowskiego w biegach na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo

Lp	Data	Rok	Miasto	Dyscyplina	Czas	Strata	Zwycięzca
28	2 lutego	1924	Chamonix	bieg na 18 km	1:43:02,8	28:31,0	Thorleif Haug

Mistrzostwa świata w narciarstwie klasycznym

1927 Cortina d’Ampezzo		9. miejsce (kombinacja norweska), 18. miejsce (skoki), 27. miejsce (bieg na 18 km)
1929 Zakopane		27. miejsce (skoki)

Sukcesy krajowe

W kraju Krzeptowski zdobył liczne tytuły, co czyni go jedną z wyróżniających się postaci w historii polskiego narciarstwa.

• mistrz Polski w kombinacji norweskiej: 1922, 1923, 1926,
• mistrz Polski w skokach: 1923, 1926,
• wicemistrz Polski w skokach: 1922,
• brązowy medalista MP w skokach: 1924,
• mistrz Polski w biegu na 18 km: 1922, 1924,
• mistrz Polski w slalomie: 1923,
• mistrz Polski w biegu sztafetowym 4 × 10 km: 1929,
• wicemistrz Polski w zjeździe: 1929.

---

Oceń: Andrzej Krzeptowski I

---