Jan Gąsienica Ciaptak, urodzony 17 grudnia 1922 roku w Zakopanem, zmarł 29 października 2009 roku, to postać, która niemalże na zawsze wpisała się w historię polskiego narciarstwa. Był nie tylko utalentowanym narciarzem, ale również olimpijczykiem, który reprezentował Polskę na prestiżowych zawodach w Sankt Moritz, Oslo oraz Cortinie d’Ampezzo. W swojej karierze Gąsienica Ciaptak przez długi czas pozostawał w czołówce najlepszych narciarzy alpejskich na świecie, ciesząc się opinią zawodnika o wyjątkowej technice jazdy.
Jednym z fascynujących aspektów jego kariery był fakt, że w zawodach często startował bez wcześniejszego treningu, co dodatkowo podkreśla jego imponujące umiejętności. Warto wspomnieć o jego znakomitych pojedynkach z innymi legendarnymi narciarzami, takimi jak Karl Schranz i Walter Schuster, które na zawsze pozostaną w pamięci wielu miłośników tego sportu.
Jan Gąsienica Ciaptak był również wykształconym fachowcem, absolwentem zasadniczej szkoły zawodowej. Jego osiągnięcia w sporcie zostały docenione, co zaowocowało przyznaniem mu tytułu Zasłużonego Mistrza Sportu oraz tytułem Honorowego Obywatela Miasta Zakopanego, w którym spędził większość swojego życia. Jego rodzicami byli Maciej i Anna z domu Karpiel.
W jego życiu osobistym istotne miejsce zajmowała rodzina – żona Helena Gąsienica Roj oraz syn Maciej, urodzony w 1954 roku, który również chwalał się ogromnymi osiągnięciami w narciarstwie alpejskim, zdobywając tytuł mistrza Polski oraz akademickiego mistrza świata.
Przebieg kariery
Jan Gąsienica Ciaptak, polski narciarz, swoją karierę sportową rozpoczął jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Jego pierwszym klubem był SN PTT Zakopane, gdzie stawiał pierwsze kroki w narciarstwie. Jak wspomina, pierwsze narty otrzymał od swojego ojca, co miało ogromny wpływ na jego dalszy rozwój w tym sporcie. W 1939 roku wzięł udział w międzynarodowych zawodach w Suchym Żlebie, które miały miejsce na Kalatówkach. Tam zajął 4. miejsce w slalomie specjalnym, w którym uczestniczyli również zawodnicy z Austrii i Niemiec, a także triumfował w rywalizacji juniorów w slalomie.
Ciaptak był trzykrotnym uczestnikiem igrzysk olimpijskich. W 1948 roku, na olimpiadzie w Sankt Moritz, wystartował w skokach narciarskich, kończąc rywalizację na 36. miejscu, gdzie skoczył kolejno 53 m i 61 m, zdobywając łącznie 180,8 pkt. Wziął także udział w konkurencjach alpejskich – zjeździe, gdzie zajął 37. miejsce z czasem 3:21.3, w slalomie specjalnym, który nie ukończył, oraz w kombinacji alpejskiej, gdzie zajął 31. pozycję z wynikiem 31.12 pkt. Reprezentanci Polski musieli zmagać się z trudnościami, korzystając z przestarzałego sprzętu na wymagających trasach.
W trakcie zjazdu, który miał długość 3300 m oraz przewyższenie wynoszące 890 m, Ciaptak słynął z odważnego stylu jazdy, nigdy nie hamując nawet przed bramkami, co przyczyniło się do licznych kontuzji.
Następne igrzyska odbyły się w Oslo w 1952 roku. Tam Ciaptak wystartował tylko w slalomie specjalnym, jednak nie ukończył tej konkurencji, omijając bramkę w swoim drugim przejeździe. Dwa lata później uczestniczył w mistrzostwach świata w narciarstwie alpejskim, które miały miejsce w Åre. Uzyskał tam 8. miejsce w trójkombinacji alpejskiej, 18. w slalomie oraz 23. w slalomie gigancie. W olimpijskich zawodach w Cortinie d’Ampezzo wziął udział tylko w slalomie, zajmując ostatecznie 16. lokatę.
Karierę sportową zakończył w 1966 roku, mając 44 lata na koncie. Po zakończeniu wyczynowego sportu, Ciaptak podjął pracę jako trener narciarstwa. W 1970 roku całkowicie pożegnał się ze światem sportu, rozpoczynając pracę jako taksówkarz w Zakopanem. Zmarł 29 października 2009 roku, pozostawiając po sobie ślad w pamięci wielu miłośników narciarstwa.
Osiągnięcia
Igrzyska olimpijskie
Jan Gąsienica Ciaptak, jako wybitny sportowiec, brał udział w Igrzyskach Olimpijskich, gdzie osiągnął zauważające wyniki. Poniżej przedstawiona jest jego tabela startów, która podsumowuje jego osiągnięcia na tych prestiżowych zawodach.
1948 Sankt Moritz | – | 37. pozycja (zjazd), 36. pozycja (skoki), 31. pozycja (kombinacja alpejska), nie ukończono slalomu |
1952 Oslo | – | dyskwalifikacja w slalomie |
1956 Cortina d’Ampezzo | – | 16. pozycja (slalom) |
Starty J. Gąsienicy Ciaptaka w skokach na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo
W czasie swojej kariery, Ciaptak zaczynał miasta takie jak Sankt Moritz. Jego wyniki były na ogół na wysokim poziomie, co przyczyniło się do jego znakomitej reputacji w sportach zimowych.
Lp | Data | Rok | Miejscowość | Skocznia | Typ Konkursu | Skok Nr 1 | Skok Nr 2 | Łączna Nota | Różnica | Zwycięzca |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
36 | 7 lutego | 1948 | Sankt Moritz | Olympiaschanze | indywid. | 53,0 m | 61,0 m | 180,8 pkt | 47,3 pkt | Petter Hugsted |
Starty J. Gąsienicy Ciaptaka w narciarstwie alpejskim na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo
Oprócz skoków, sportowiec dedykował się także narciarstwu alpejskiemu, co przedstawia tabela poniżej. Analiza wyników pokazuje jego determinację oraz wyjątkowe umiejętności, które zapisały się w historii sportu.
Pozycja | Data | Rok | Miejscowość | Dyscyplina/konkurencja | Wynik | Strata | Zwycięzca |
---|---|---|---|---|---|---|---|
37. | 2 lutego | 1948 | Sankt Moritz | zjazd | 3:21,3 | 3:26,3 | Henri Oreiller |
NU | 5 lutego | 1948 | Sankt Moritz | slalom | – | – | Edy Reinalter |
31. | 2-4 lutego | 1948 | Sankt Moritz | kombinacja | 31,12 | 27,85 | Henri Oreiller |
DQ | 19 lutego | 1952 | Oslo | slalom | – | – | Othmar Schneider |
16. | 31 stycznia | 1956 | Cortina d’Ampezzo | slalom | 3:40,0 | 0:25,3 | Toni Sailer |
Mistrzostwa świata w narciarstwie alpejskim
Na arenie międzynarodowej, Ciaptak osiągnął sukcesy w mistrzostwach świata w narciarstwie alpejskim, gdzie walczył o najwyższe lokaty. Jego występy były jednym z najważniejszych momentów w jego karierze, które pokazuje poniższa tabela.
Åre 1954 | – | 8. w kombinacji, 18. w zjeździe, 23. w slalomie gigancie |
Sukcesy krajowe
Jako wielokrotny mistrz Polski, Ciaptak zdobył uznanie w kraju, czego dowodem są jego liczne tytuły, w tym:
- mistrz Polski w zjeździe (1948, 1949, 1952, 1954, 1955),
- mistrz Polski w slalomie (1949, 1951, 1952, 1954, 1955, 1958, 1959, 1963),
- mistrz Polski w slalomie gigancie (1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1959, 1960),
- mistrz Polski w kombinacji alpejskiej (1948, 1949, 1951, 1954, 1955, 1956, 1959),
- mistrz Polski w sztafecie 4 × 10 km (1958),
- wicemistrz Polski w zjeździe (1947, 1953, 1956),
- wicemistrz Polski w slalomie specjalnym (1953),
- wicemistrz Polski w slalomie gigancie (1952),
- wicemistrz Polski w kombinacji alpejskiej (1947, 1958).
- dziewięciokrotne zwycięstwo w Memoriale Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny (1949-1960).
Mistrzostwa Polski w skokach
Osiągnięcia w skokach również są znaczącą częścią jego kariery, co przedstawione jest w poniższej tabeli. To pokazuje pełnię talentu i pracowitości, jaką Ciaptak włożył w swoje sportowe życie.
Pozycja | Data | Rok | Miejscowość | Skocznia | Punkt K | Typ Konkursu | Skok 1 | Skok 2 | Łączna Nota | Różnica | Zwycięzca | Źródło |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
4. | 3 lutego | 1946 | Zakopane | Wielka Krokiew | K-55 | indywidualny | 50,5 m | 53,5 m | 197,9 pkt | 27,1 pkt | Stanisław Marusarz | – |
5. | 22 lutego | 1948 | Karpacz | Orlinek | K-? | indywidualny | 45,5 m | 46,0 m | 196,5 pkt | 14,2 pkt | Stanisław Marusarz | – |
7. | 7 lutego | 1949 | Szczyrk | Skalite | K-? | indywidualny | 63,0 m | 63,0 m | 194,5 pkt | 26,5 pkt | Stanisław Marusarz | – |
Przypisy
- a b c d Gąsienica Ciaptak Jan. olimpijski.pl. [dostęp 06.06.2016 r.]
- Andrzej Więcek: Mistrzostwa Polski w Narciarstwie klasycznym i alpejskim 1920-2013. Zamość: 2014, s. 25.
- Andrzej Więcek: Mistrzostwa Polski w Narciarstwie klasycznym i alpejskim 1920-2013. Zamość: 2014, s. 26-27.
- Zmarł Jan Gąsienica Ciaptak. Trzy razy brał udział w Igrzyskach. tygodnikpodhalanski.pl. [dostęp 25.12.2011 r.]
- Jan Gąsienica Ciaptak. sports-reference.com. [dostęp 25.12.2011 r.]
- a b c Szatkowski 2006, s. 4.
- a b c Szatkowski 2006, s. 3.
- a b c Szatkowski 2006, s. 2.
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Józef Gąsienica Daniel | Andrzej Czarniak (narciarz) | Aleksandra Kluś | Maria Krok | Józef Gut-Misiaga | Paweł Urbański (skoczek narciarski) | Franciszek Cukier | Józef Gąsienica-Bryjak | Andrzej Gąsienica Daniel | Jerzy Woyna Orlewicz | Joanna Jakieła | Wawrzyniec Gąsienica | Bronisław Czech | Krzysztof Murańka | Jan Kula | Szymon Palka | Wojciech Gąsienica-Kotelnicki | Jan Staszel (wspinacz) | Patryk Wronka | Michał KłusakOceń: Jan Gąsienica Ciaptak