Zachariasz Łyko

---

Młodość i wykształcenie

Franciszek Łyko, ojciec Zachariasza, był artystą rzeźbiarzem, wywodzącym się z rodziny Łyków-Oboleńskich, która miała swoje korzenie na Litwie. Jego matka, Zofia Klay, była nauczycielką, pochodzącą z malowniczego Krakowa. W 1927 roku Franciszek przyjął poglądy adwentystyczne, a dwa lata później, w 1929 roku, został ochrzczony. W 1935 roku cała rodzina przeprowadziła się do Wilna, gdzie Zachariasz rozpoczął edukację w szkole podstawowej.

W ciężkich czasach niemieckiej okupacji, Zachariasz Łyko uczęszczał na tajne nauczanie w gimnazjum, co było niełatwym, ale i heroicznie odważnym przedsięwzięciem. Dodatkowo brał aktywny udział w konspiracyjnym harcerstwie na Podhalu, co odzwierciedla jego zaangażowanie w walkę o wartości wolności i obręb wspólnoty.

Później, po powrocie do Krakowa, ukończył Liceum Ogólnokształcące. W latach 1946–1951 studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, zdobywając tytuł magistra praw. Równocześnie doskonalił swoją wiedzę teologiczną, studiując w Seminarium Duchownym Unii Zborów Adwentystów Dnia Siódmego w Krakowie, które ukończył w 1949 roku. Jego edukacja nie kończyła się w Polsce, ponieważ w latach 60. kontynuował studia w Wielkiej Brytanii, w Newbold College oraz w Stanach Zjednoczonych, na Andrews University.

Działalność kościelna i ekumeniczna

W 1948 roku, Zachariasz Łyko stał się duchownym Unii Zborów Adwentystów Dnia Siódmego w Polsce. Jego rola w tej organizacji obejmowała duszpasterstwo w zborze znajdującym się w Poznaniu, a także długotrwałe członkostwo w władzach naczelnych polskiego Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego (KADS). W 1953 roku objął zaszczytną funkcję zwierzchnika Kościoła.

Był również jednym z obserwatorów podczas obrad II Soboru Watykańskiego, co podkreśla jego zaangażowanie w dialog międzywyznaniowy. Dodatkowo, działał jako członek Komisji Tłumaczy Pisma Świętego dla Biblii Ekumenicznej w Warszawie, gdzie kierował podzespołem zajmującym się Starym Testamentem. Współprzewodniczył Zespołowi Dialogu Ekumenicznego Katolicko-Adwentystycznego, co świadczy o jego aktywnym uczestnictwie w inicjatywach promujących współpracę między różnymi tradycjami religijnymi.

Od 1999 roku aż do momentu swojej śmierci, pełnił funkcję Honorowego Doradcy Zarządu KADS. Jego wpływ na organizację był znaczny, co potwierdzają liczne akty prawne, które opracował dla KADS, a także współautorstwo projektu ustawy regulującej stosunki państwa z tym Kościołem w Polsce.

W 1984 roku, dzięki jego inicjatywie, adwentyści rozpoczęli dialog ekumeniczny z Kościołem katolickim. Jednak w 2008 roku, po śmierci Łyko, adwentyści zdecydowali się zawiesić te rozmowy. Przez ćwierć wieku był współprzewodniczącym Komisji Dialogu Ekumenicznego między tymi dwiema tradycjami, a także uczestniczył w Tygodniu Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan. Jego aktywność obejmowała również udział w wielu spotkaniach i inicjatywach o charakterze ekumenicznym.

Z informacji wynika, że Zachariasz Łyko doświadczył szantażu ze strony bezpieki, a jego ojciec, Franciszek Łyko, został aresztowany i przewieziony do Warszawy, aby wywrzeć presję polityczną na jego syna. Taka sytuacja ukazuje trudności, z jakimi zmagał się Łyko, ale także jego niezłomność w przekonywaniu do swoich poglądów.

Przez wiele lat blisko współpracował z Bertem B. Beachem, dyrektorem Wydziału Spraw Publicznych i Wolności Religijnej Generalnej Konferencji KADS, co podkreśla jego kluczową rolę w działalności tego Kościoła.

Działalność akademicka

Przez długi czas, aż do momentu swojej śmierci, Zachariasz Łyko był aktywnym wykładowcą w Wyższym Seminarium Duchownym, mieszczącym się w Podkowie Leśnej. Po roku 1989 instytucja ta otrzymała nową nazwę: Wyższa Szkoła Teologiczno-Humanistyczna im. Michała Beliny-Czechowskiego. W 1975 roku zdobył stopień naukowy doktora teologii w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie (ChAT), gdzie rozpoczął swoją pracę akademicką w 1977 roku.

Po ukończeniu procesu habilitacyjnego w tej samej uczelni, wykładał tam jako kierownik Katedry Filozofii, Etyki i Socjologii od 1984 do 1999 roku. Dodatkowo, swoje umiejętności pedagogiczne i wiedzę mógł również rozwijać na Wydziale Psychologii w Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w Warszawie, gdzie pracował aż do 2008 roku.

Działalność społeczna

Zachariasz Łyko pełnił istotną funkcję jako doradca w Sejmie IX kadencji. Jego aktywność obejmowała także pracę w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, szczególnie w okresie intensywnych zmian i przygotowań do wprowadzenia nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, która została uchwalona w 1997 roku.

Jest członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Olimpijskiej z siedzibą w Warszawie, co podkreśla jego zaangażowanie w działania związane z promowaniem sportu oraz wartości olimpijskich. Jako działacz społeczny, Łyko podejmuje różnorodne inicjatywy mające na celu przeciwdziałanie problemom społecznym, takim jak alkoholizm, nikotynizm oraz narkomania.

W swoich działaniach jest również popularyzatorem praw człowieka. Skupia się na promowaniu tolerancji, wolności religijnej oraz współpracy między różnymi grupami wierzących i niewierzących. Jego misja opiera się na budowaniu pokoju, przyjaźni oraz dialogu, co jest kluczowe dla zjednoczenia społeczeństwa oraz zwalczania uprzedzeń.

Poglądy

Łyko wyrażał przekonanie, że doktryna dotycząca nieśmiertelności duszy jest sprzeczna z naukami biblijnymi. Podkreślał, że ta nauka nie była znana ani w religii żydowskiej, ani w czasach wczesnego chrześcijaństwa. Jego zdaniem, katolicyzm przejął tę idee z tradycji pogańskich. Uważał, że platońska filozofia, którą Augustyn przekazał do chrześcijaństwa, miała swoje korzenie w znacznie wcześniejszych przekonaniach. Zauważał, że pierwsza wzmianka o nieśmiertelności duszy miała miejsce już w rajskim ogrodzie, gdzie szatan wypowiedział słowa: „Żadnym sposobem śmiercią nie pomrzecie”. Wspominał również, że obecnie szatan uczy, iż „grzech prowadzi jedynie do śmierci ciała, ale dusza żyje dalej”, a katolicka nauka na ten temat jest jedynie odbiciem słów szatana wypowiedzianych w raju.

W roku 2000, Łyko dokonał analizy pozytywnej w zakresie postaw władz państwowych PRL wobec Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego (KADS) w latach 1957–1988, jednak dostrzegł również przykłady negatywnego traktowania Kościoła z ich strony.

Dodatkowo, zaznaczał, że Mojżesz był autorem Pięcioksięgu, Jozue napisał Księgę Jozuego, a Samuel był autorem Ksiąg Samuelowych.

Członkostwo w stowarzyszeniach i korporacjach

W ramach działalności społecznej, Zachariasz Łyko aktywnie uczestniczy w różnych organizacjach, które odgrywają istotną rolę w życiu publicznym i instytucjonalnym. Poniżej przedstawione są stowarzyszenia oraz korporacje, w których jest członkiem:

• międzynarodowe Towarzystwo Uniwersalizmu,
• Okręgowa Izba Radców Prawnych w Warszawie,
• polskie Stowarzyszenie Wolności Religijnej,
• polskie Towarzystwo Antytytoniowe,
• polskie Towarzystwo Filozoficzne,
• Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej.

Działalność pisarska

Łyko jest autorem niezwykle bogatej bibliografii, która obejmuje ponad dwa tysiące artykułów oraz ponad trzydzieści książek. Wiele jego publikacji zostało wydanych pod różnymi pseudonimami, takimi jak Tadeusz Adwentowicz czy Sławomir Rylski, a ich ogromna część ukazała się w znanym Wydawnictwie „Znaki Czasu”.

Poniżej przedstawiamy wybrane publikacje, które pokazują różnorodność jego twórczości:

• Kościół dogmatów i tradycji, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1963 (wznowienie w 2000), książka wydana pod pseudonimem Jan Grodzicki,
• Adwentyzm, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1970,
• Drogowskazy życia, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1970,
• Nauki Pisma Świętego, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1971, 1974, 1983, 2008,
• Słowo do katolików, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1972,
• Spotkanie z Biblią, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1972,
• Bez nałogów, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1974,
• Moralność na co dzień, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1975, 1983,
• U stóp Jezusa, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1974,
• Geneza współczesnego adwentyzmu, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1979,
• Sytuacja prawna Kościoła Adwentystycznego w Polsce w okresie międzywojennym 1918-1939, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1979,
• Zdrowie i pogoda ducha (red.), Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1981,
• Z chrześcijańskiej filozofii życia (red.), Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1984,
• Socjopatologie w aspektach chrześcijańskiej etyki, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1987,
• Wstęp do Pisma Świętego, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1987,
• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, Warszawa 1988,
• Elementy psychologii ogólnej, Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie, Warszawa 1989,
• Szlachetna idea tolerancji, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1989,
• Tajemnica rodzinnego szczęścia, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1989,
• Homiletyka współczesna (zarys), Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1990,
• Kościół Adwentystyczny w Polsce, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1992,
• W trosce o zdrowie, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 1995,
• Zarys filozofii chrześcijańskiej, Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie, Warszawa 1995,
• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego. Historia, nauka, ustrój, posłannictwo, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, Warszawa 2000,
• Filozofia rekreacji, sportu i turystyki, Wydawnictwo Signa Temporis, Warszawa-Podkowa Leśna 2004,
• Etyka, Wydawnictwo Signa Temporis, Warszawa-Podkowa Leśna 2006.

Odznaczenia

W dorobku Zachariasza Łyko znajduje się wiele znaczących odznaczeń, które świadczą o jego wkładzie w różnorodne dziedziny życia społecznego, naukowego i kulturalnego.

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1998) za długoletnią działalność edukacyjną, kościelną, naukową i społeczną,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1989),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1979),
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego za działalność społeczną,
• Dyplom Honorowego Olimpijczyka (2005),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1990),
• Odznaka Zasłużony dla Zdrowia Narodu (1985) za zasługi na polu przeciwdziałania patologiom społecznym,
• Dyplom uznania za 25 lat działalności dziennikarskiej (1989) przyznany przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej.

Miejsce pochówku

Pochowany 4 lutego 2008 roku w Alei Zasłużonych na Wojskowych Powązkach w Warszawie, w kwaterze A29-tuje-25.

---

Oceń: Zachariasz Łyko

---