Maciej Sieczka

---

Życiorys

Maciej Sieczka zyskał niezwykłą renomę wśród miłośników Tatr, co w dużej mierze zawdzięcza swoim pasjom oraz umiejętnościom. Góry poznał dzięki zamiłowaniu do polowania na kozice. Władysław Ludwik Anczyc zauważył: „Sieczka spędziwszy młodość na kłusownictwie, tyle na tem zyskał, że poznał najniedostępniejsze zakątki Tatr i wyszedł na najlepszego przewodnika”. Aby uniknąć poboru do wojska, chwilowo krył się w kryjówkach Tomasza Tatara. Wspólnie z Sabałą polowali na niedźwiedzie, co również przyczyniło się do jego znakomitej wiedzy o tych terenach.

W latach pięćdziesiątych XIX wieku Sieczka pracował jako górnik, zajmując się wydobyciem żelaza na stokach Kopy Magury, a także po południowej stronie Tatr, która wówczas należała do Węgier. W Tatrach Bielskich odkrył cenne złoża kwarcytu. Po roku 1875 postanowił zgłębić tajniki kamieniarstwa, wmurowując tablice upamiętniające takie postacie jak Józef Ignacy Kraszewski (Brama Kraszewskiego) oraz Kazimierz Kantak (Brama Kantaka) w Dolinie Kościeliskiej. Brał także aktywny udział w budowie szlaków górskich, w tym do Wrot Chałubińskiego oraz z Liliowego na Zawory. Wprowadził klamry na popularnych trasach, takich jak Rysy czy Wysoka oraz pod Mięguszowiecką Przełęczą.

Dzięki współpracy z Janem Gwalbertem Pawlikowskim, Sieczka miał okazję badać tatrzańskie jaskinie, co w tamtych czasach bylo rzadkością wśród lokalnych górali. Jego talent muzyczny przejawiał się w grze na flecie, co sprawiało, że był osobą o wszechstronnych zainteresowaniach. Na jego karierę w górach ogromny wpływ miał Seweryn Goszczyński, który inspirował go, aby dostrzegał piękno Tatr.

Przed powstaniem Towarzystwa Tatrzańskiego, Maciej Sieczka prowadził liczne wyprawy dla znanych badaczy i taterników, takich jak Eugeniusz Janota, Maksymilian Nowicki, ks. Józef Stolarczyk, Walery Eljasz, Adam Asnyk, czy Mieczysław i Jan Gwalbert Pawlikowscy, a także Tytus oraz Ludwik Chałubińscy oraz Leopold Świerze. Kiedy podzielono przewodników na trzy klasy, Sieczka natychmiast otrzymał najwyższą, co umożliwiło mu prowadzenie turystów na najbardziej wymagające szczyty.

Ważnym jego osiągnięciem było wybudowanie z drewna, podarowanego przez Adama Uznańskiego, szałasu przy drodze z Kuźnic na Kopę Magury. Dzięki temu turyści zyskali możliwość noclegu oraz bliższego zapoznania się z urokami Tatr Wysokich.

Maciej Sieczka zmarł na skutek poważnej choroby. Jego mogiła znajduje się na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem (sektor P-II-61).

Przejścia

Maciej Sieczka był pierwszym przewodnikiem znanym z nazwiska, który miał zaszczyt zaprowadzić Walerema Eljasza do Wodogrzmotów Mickiewicza w roku 1879. Dodatkowo, jego osiągnięcia w górach pozostają niezatarte, a niektóre z nich to:

• pierwsze wejście na Świnicę w 1867 roku, które zrealizował wspólnie z Eugeniuszem Janotą,
• jedno z wcześniejszych wejść na Lodowy Szczyt w 1870 roku,
• drugie wejście na Wysoką w 1876 roku wraz z Mieczysławem Pawlikowskim,
• pierwsze zdobycie Mięguszowieckiego Szczytu w 1877 roku w towarzystwie Jana Gwalberta Pawlikowskiego,
• nowa droga od północy prowadząca na Łomnicę, którą przeszedł w 1878 roku z J. G. Pawlikowskim,
• pierwsze wejście na Mnicha w 1880 roku, również z J. G. Pawlikowskim – to wydarzenie uznano za genezę nowoczesnego taternictwa,
• pierwsze zdobycie Jastrzębiej Turni około 1880 roku,
• drugie wejście na Durny Szczyt w 1881 roku, po raz kolejny u boku J. G. Pawlikowskiego,
• pierwsze wejście na Szatana, które miało miejsce około 1880 roku z J. G. Pawlikowskim.

W 1883 roku był przewodnikiem pierwszej Polki, Natalii Janothówny, w trakcie jej wyprawy na Gerlach. Maciej Sieczka zasłynął z wybitnych umiejętności techniki wspinaczkowej, znakomitej kondycji fizycznej oraz umiejętności przywódczych, co czyniło go niezwykle cenionym w środowisku taterników.

Upamiętnienie

Maciej Sieczka, postać niezwykle zasłużona w świecie tatrzańskim, był nie tylko przewodnikiem, lecz także osobą, która pozostawiła po sobie bogaty dorobek. W swoim życiu kładł duży nacisk na estetykę i szlachetność, które odzwierciedlały się w jego codziennym zadaniu prowadzenia turystów przez malownicze tereny Zakopanego.

Twa estetyka prosta, domorosła, Znała jednakże widnokręgi szersze, I choć nie byłeś poetą z rzemiosła, Co mierzy swoje uczucia na wiersze, Choć nie goniłeś w laur zmienionej Dafne, Poczucie piękna zawsze miałeś trafne. I realizmu powszedniego mistrze Nie mogą ciebie w swej zamieścić szkole… Boś kochał wszystko jaśniejsze i czystsze I nie lubiłeś pozostawać w dole, Lecz rozumiałeś, że ludziom potrzeba Piąć się – by wyjrzeć oczami do nieba.

Ten piękny wiersz autorstwa Adama Asnyka w sposób szczególny oddaje charakter Macieja Sieczki. Jego szlachetna postawa oraz dążenie do rozwoju i nauki były chwalone przez wielu, w tym Eugeniusza Janotę, który podkreślał cechy takie jak trzeźwość i religijność Sieczki. Klemens Bachleda uznawał go za swojego mentora, co świadczy o wpływie, jaki wywarł na innych.

W 1961 roku na jego cześć nazwano przełęcze w masywie Granatów: Skrajna, Pośrednia oraz Zadnia Sieczkowa Przełączka. Pamięć o Macieju Sieczce trwa również poprzez Krakowskie Koło Przewodników Tatrzańskich, które nosi jego imię. Jego osiągnięcia i wartości pozostaną na zawsze w sercach tych, którzy go znali oraz tych, którzy będą podążać jego śladami.

Rodzina

Józef Sieczka, syn Macieja Sieczki, poszedł w ślady swojego ojca i również został przewodnikiem tatrzańskim.

---

Oceń: Maciej Sieczka

---