Michał Zygmunt Antoni Maria Tyszkiewicz-Łohojski, znany jako Michał Tyszkiewicz, urodził się 25 maja 1903 roku w pięknym Zakopanem, a jego życie zakończyło się 21 marca 1974 roku w Monachium.
Był on polskim hrabią oraz ziemianinem, co oznacza, że miał znaczącą pozycję w hierarchii społecznej i ziemskiej. Przez wiele lat swoją karierę związł z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, gdzie pełnił rolę urzędnika, a jego praca w tej instytucji miała istotne znaczenie dla polskiej dyplomacji.
Oprócz działalności administracyjnej, Michał Tyszkiewicz był również twórcą tekstów piosenek, co świadczy o jego twórczej stronie. Jego wpływ na kulturę i sztukę polską pozostawia niezatarte ślady.
Życiorys
Michał Tyszkiewicz był najmłodszym synem Jana Tyszkiewicza z Waki oraz Elżbiety z Krasińskich, wnuczki Zygmunta Krasińskiego. Jego edukacja odbyła się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz na jednym z uniwersytetów w Belgii, jednak to sztuka stanowiła jego prawdziwą pasję. Michał Tyszkiewicz był autorem wielu znanych utworów muzycznych. Wśród jego popularnych piosenek można wymienić: *Uliczka w Barcelonie*, *Fiakier*, *Jesienna piosenka*, *Każda z pań „moderne”*, *Sonny Boy* oraz *Zapomniana piosenka*.
W 1931 roku zawarł związek małżeński z Anną Marią Pietruszyńską, znaną jako Hanka Ordonówna. Z początku małżeństwo to spotkało się z krytyką ze strony rodziny hrabiego, która uznała je za mezalians. Przed rozpoczęciem II wojny światowej Tyszkiewiczowie często odwiedzali Orniany – majątek Michała Tyszkiewicza, zlokalizowany w pobliżu Wilna. W 1922 roku Tyszkiewicz dysponował ziemiami o łącznej powierzchni wynoszącej 15 420 ha.
Po wybuchu wojny Michał Tyszkiewicz zaangażował się w działalność podziemną, reprezentując rząd w sprawach dotyczących Polaków litewskich i Wileńszczyzny, działając w Angers. W 1940 roku uzyskał litewskie obywatelstwo, co umożliwiło mu uwolnienie żony z ręki Gestapo – Hanka Ordonówna została aresztowana w 1939 roku i uwięziona na Pawiaku. Jako obywatele litewscy Tyszkiewiczowie przebywali w Wilnie, aktywnie uczestnicząc w życiu kulturalnym i społecznym Polski.
W momencie, gdy rozpoczęła się sowiecka okupacja Litwy, Michał Tyszkiewicz został aresztowany przez NKWD. Najpierw trafił do więzienia na Łukiszkach, później przeniesiono go na Łubiankę. Wkrótce z kolei aresztowano jego żonę. Dzięki podpisaniu układu Sikorski-Majski w 1941 roku, Tyszkiewiczowie odzyskali wolność i przyłączyli się do Armii Andersa. Razem uczestniczyli w ewakuacji polskich dzieci z ZSRR, m.in. do Indii. Michał później objął stanowisko sekretarza w poselstwie RP w Teheranie, działając w ramach rządu polskiego na uchodźstwie.
Po wojnie osiedlił się w Monachium, gdzie pracował jako redaktor w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w latach 1952-1972. Michał Tyszkiewicz pełnił również rolę opiekuna dla swojego osieroconego bratanka, Jana Tyszkiewicza, który był synem Władysława, zmarłego tragicznie w kijowskim więzieniu NKWD w 1940 roku.
Ostatecznie znalazł spokój w rodzinnym grobie Tyszkiewiczów, który znajduje się na cmentarzu Brompton w Londynie.
Przypisy
- a b c d e Leokadia Aszkiełowicz: Michał Zygmunt Tyszkiewicz – jakie miał powiązania z Podbrodziem?. musurajonas.lt. [dostęp 25.09.2022 r.]
- Joanna J. Sokołowska-Gwizdka, Gwiazdy i melodie [online], Dziennik Polonii w Kanadzie, 03.11.2006 r. [dostęp 08.05.2022 r.]
- Wojciech Roszkowski. Lista największych właścicieli ziemskich w Polsce w 1922 r.. „Przegląd Historyczny”. 74 nr 2, s. 284, 1983 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Maciej Sieczka | Józef Gąsienica Wawrytko | Zachariasz Łyko | Jędrzej Wala (młodszy) | Liz Glazowski | Józef Cukier | Józef Tatar | Jan Bachleda Tajber | Ryszard Wcisło | Jakub Gąsienica Wawrytko | Eugeniusz Strzeboński | Wojciech Ślimak | Andrzej Mikler | Witold Józef Kowalów | Janusz Waluś | Jan Bobowski | Michał GajewskiOceń: Michał Tyszkiewicz