Juliusz Żuławski, który przyszedł na świat 7 października 1910 roku w malowniczym Zakopanem, to postać, która znacząco wpisała się w polską literaturę. Zmarł 10 stycznia 1999 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek literacki jako poeta, prozaik oraz tłumacz poezji anglojęzycznej. Jego wkład w kulturę polską jest nieoceniony.
W latach 1978–1983 oraz w okresie 1988–1991 pełnił funkcję prezesa Polskiego PEN Clubu, co świadczy o jego znaczeniu w środowisku literackim. Juliusza Żuławskiego można określić jako osobę, która z pasją angażowała się w popularyzację literatury.
Warto również zwrócić uwagę na jego rodzinne korzenie – był synem Jerzego Żuławskiego, a także bratem Marka i Wawrzyńca, co ukazuje literacką tradycję, która towarzyszyła mu od najmłodszych lat.
Wspinaczka
Juliusz Żuławski, w swoich wspinaczkowych przygodach, wykonując pierwsze wejścia, współpracował z Wawrzyńcem. Para ta zasłynęła z odkrywania nowych tras wspinaczkowych, a jednym z ich osiągnięć było zdobycie środka północno-zachodniej ściany Mnicha. Warto również zaznaczyć, że ich towarzyszem podczas tej wspinaczki był Tadeusz Orłowski.
Oprócz Mnicha, Żuławski stawiał czoła wyzwaniom w innych zakątkach Europy, gdzie wspinał się w rozmaitych pasmach górskich, takich jak Alpy, Pireneje czy Góry Kambryjskie.
Twórczość literacka
W latach 1978–1983 oraz 1988–1991 Juliusz Żuławski pełnił funkcję prezesa polskiego PEN Clubu, co było istotnym krokiem w jego karierze literackiej. Kiedy mówimy o jego twórczości, warto zwrócić uwagę na jego wyjątkowy styl, który obejmował lirykę refleksyjną oraz wspomnieniową, w tym zbiór Pole widzenia, wydany w 1948 roku. Żuławski nie ograniczał się jedynie do poezji; pisał także prozę psychologiczną, z której wyróżniają się utwory takie jak Wyprawa o zmierzchu (1936) oraz Czas przeszły niedokonany (1962).
Wśród jego osiągnięć literackich znajdują się również biograficzne opowieści, z których najpopularniejsza to Byron nieupozowany, wydana w 1964 roku. Ponadto, autor opublikował szereg artykułów, które dotyczyły zarówno taternictwa, jak i ratownictwa górskiego; jego prace można znaleźć w czasopismach specjalistycznych, ale także w innych publikacjach. Czas przeszły niedokonany zawiera w sobie kilka tatrzańskich opowiadań, które ukazują jego zamiłowanie do górskich krajobrazów.
Juliusz Żuławski był aktywnym członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Z inicjatywą otwartego dialogu wystąpił 20 sierpnia 1980 roku, podpisując apel w imieniu 64 uczonych, pisarzy i publicystów, skierowany do władz komunistycznych, nawołując do podjęcia rozmowy ze strajkującymi robotnikami.
Na zakończenie warto dodać, że Żuławski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim, w miejscu pamięci o wielu wybitnych Polakach (kwatera R-4-21).
Ważniejsze dzieła
Juliusz Żuławski, polski pisarz i poeta, pozostawił po sobie wiele znakomitych dzieł, które do dziś są cenione w literaturze. Oto niektóre z jego najważniejszych utworów:
- wyprawa o zmierzchu (1936),
- cień Alcybiadesa (Neubrandenburg, 1943),
- pole widzenia (1948),
- skrzydło Dedala (1949),
- wiersze z notatnika (1957),
- czas przeszły niedokonany (1962),
- Byron nieupozowany (1964),
- wielka podróż Walta Whitmana (1971),
- kartki z drogi (1975),
- z domu (1978),
- czas odzyskany (1982),
- przydługa teraźniejszość (1992).
Przekłady
Juliusz Żuławski to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiego tłumaczenia, zwłaszcza w okresie powojennym. Był jednym z najistotniejszych tłumaczy w Polsce, którego prace znacząco wpłynęły na popularyzację obcej literatury, szczególnie poezji angielskiej i amerykańskiej. Jego osiągnięcia w zakresie tłumaczeń są szczególnie widoczne w kontekście poezji Roberta Browninga, który, przed jego pracami, pozostawał niemal nieznany w polskim kanonie literackim. Wpływ Żuławskiego polegał na uwolnieniu dzieł Browninga z ograniczeń braku dostępnych przekładów, które charakteryzowały się niską liczbą i rozproszeniem.
Oto niektóre z dzieł, które Żuławski miał zaszczyt przetłumaczyć:
- John Gay – Opera żebracza,
- Henry Wadsworth Longfellow – Wybór poezji,
- Robert Lowell – Chwała sztandaru: tryptyk sceniczny. Endecott i krzyż czerwony. Mój kuzyn, major Molineux. Benito Cereno,
- John Webster – Niewinna diablica,
- John Keats – Wiersze wybrane,
- Robert Browning, Poezje wybrane.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: TADEUSZ OSTOLSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 26.06.2020 r.]
- Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43)
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Hanka Wójciak | Tomasz Lulek | Mieczysław Pawełko | Basia Gąsienica Giewont | Jerzy Darowski | Władysław Klamerus | Stanisław Gąsienica Sobczak | Alicja Żebrowska | Megitza | Andrzej Nowicki (muzyk) | Mirosław P. Jabłoński | Maria Palider | Waldemar Dziki | Marek Różycki jr. | Witold Surowiecki | Wawrzyniec Żuławski | Tadeusz Gąsienica-Giewont | Adam Rapacki (kompozytor) | Krzysztof Trebunia-Tutka | Janina Walczak-BudziczOceń: Juliusz Żuławski