Juliusz Żuławski


Juliusz Żuławski, który przyszedł na świat 7 października 1910 roku w malowniczym Zakopanem, to postać, która znacząco wpisała się w polską literaturę. Zmarł 10 stycznia 1999 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie bogaty dorobek literacki jako poeta, prozaik oraz tłumacz poezji anglojęzycznej. Jego wkład w kulturę polską jest nieoceniony.

W latach 1978–1983 oraz w okresie 1988–1991 pełnił funkcję prezesa Polskiego PEN Clubu, co świadczy o jego znaczeniu w środowisku literackim. Juliusza Żuławskiego można określić jako osobę, która z pasją angażowała się w popularyzację literatury.

Warto również zwrócić uwagę na jego rodzinne korzenie – był synem Jerzego Żuławskiego, a także bratem Marka i Wawrzyńca, co ukazuje literacką tradycję, która towarzyszyła mu od najmłodszych lat.

Wspinaczka

Juliusz Żuławski, w swoich wspinaczkowych przygodach, wykonując pierwsze wejścia, współpracował z Wawrzyńcem. Para ta zasłynęła z odkrywania nowych tras wspinaczkowych, a jednym z ich osiągnięć było zdobycie środka północno-zachodniej ściany Mnicha. Warto również zaznaczyć, że ich towarzyszem podczas tej wspinaczki był Tadeusz Orłowski.

Oprócz Mnicha, Żuławski stawiał czoła wyzwaniom w innych zakątkach Europy, gdzie wspinał się w rozmaitych pasmach górskich, takich jak Alpy, Pireneje czy Góry Kambryjskie.

Twórczość literacka

W latach 1978–1983 oraz 1988–1991 Juliusz Żuławski pełnił funkcję prezesa polskiego PEN Clubu, co było istotnym krokiem w jego karierze literackiej. Kiedy mówimy o jego twórczości, warto zwrócić uwagę na jego wyjątkowy styl, który obejmował lirykę refleksyjną oraz wspomnieniową, w tym zbiór Pole widzenia, wydany w 1948 roku. Żuławski nie ograniczał się jedynie do poezji; pisał także prozę psychologiczną, z której wyróżniają się utwory takie jak Wyprawa o zmierzchu (1936) oraz Czas przeszły niedokonany (1962).

Wśród jego osiągnięć literackich znajdują się również biograficzne opowieści, z których najpopularniejsza to Byron nieupozowany, wydana w 1964 roku. Ponadto, autor opublikował szereg artykułów, które dotyczyły zarówno taternictwa, jak i ratownictwa górskiego; jego prace można znaleźć w czasopismach specjalistycznych, ale także w innych publikacjach. Czas przeszły niedokonany zawiera w sobie kilka tatrzańskich opowiadań, które ukazują jego zamiłowanie do górskich krajobrazów.

Juliusz Żuławski był aktywnym członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Z inicjatywą otwartego dialogu wystąpił 20 sierpnia 1980 roku, podpisując apel w imieniu 64 uczonych, pisarzy i publicystów, skierowany do władz komunistycznych, nawołując do podjęcia rozmowy ze strajkującymi robotnikami.

Na zakończenie warto dodać, że Żuławski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim, w miejscu pamięci o wielu wybitnych Polakach (kwatera R-4-21).

Ważniejsze dzieła

Juliusz Żuławski, polski pisarz i poeta, pozostawił po sobie wiele znakomitych dzieł, które do dziś są cenione w literaturze. Oto niektóre z jego najważniejszych utworów:

  • wyprawa o zmierzchu (1936),
  • cień Alcybiadesa (Neubrandenburg, 1943),
  • pole widzenia (1948),
  • skrzydło Dedala (1949),
  • wiersze z notatnika (1957),
  • czas przeszły niedokonany (1962),
  • Byron nieupozowany (1964),
  • wielka podróż Walta Whitmana (1971),
  • kartki z drogi (1975),
  • z domu (1978),
  • czas odzyskany (1982),
  • przydługa teraźniejszość (1992).

Przekłady

Juliusz Żuławski to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiego tłumaczenia, zwłaszcza w okresie powojennym. Był jednym z najistotniejszych tłumaczy w Polsce, którego prace znacząco wpłynęły na popularyzację obcej literatury, szczególnie poezji angielskiej i amerykańskiej. Jego osiągnięcia w zakresie tłumaczeń są szczególnie widoczne w kontekście poezji Roberta Browninga, który, przed jego pracami, pozostawał niemal nieznany w polskim kanonie literackim. Wpływ Żuławskiego polegał na uwolnieniu dzieł Browninga z ograniczeń braku dostępnych przekładów, które charakteryzowały się niską liczbą i rozproszeniem.

Oto niektóre z dzieł, które Żuławski miał zaszczyt przetłumaczyć:

  • John Gay – Opera żebracza,
  • Henry Wadsworth Longfellow – Wybór poezji,
  • Robert Lowell – Chwała sztandaru: tryptyk sceniczny. Endecott i krzyż czerwony. Mój kuzyn, major Molineux. Benito Cereno,
  • John Webster – Niewinna diablica,
  • John Keats – Wiersze wybrane,
  • Robert Browning, Poezje wybrane.

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: TADEUSZ OSTOLSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 26.06.2020 r.]
  2. Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43)

Oceń: Juliusz Żuławski

Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:17