Gabriela Makowiecka, urodzona 18 lutego 1906 roku w Zakopanem, to postać niezwykle ważna w dziedzinie literatury i języków. Zmarła 8 kwietnia 2002 roku w Madrycie, pozostawiając po sobie znaczący dorobek intelektualny. Była polską hispanistką, a także pionierką hiszpańskiej slawistyki, co czyni ją jedną z kluczowych postaci w promowaniu wiedzy o kulturze hiszpańskiej w Polsce.
W swojej karierze zajmowała się badaniami nad polsko-hiszpańskimi związkami literackimi, znacząco przyczyniając się do zrozumienia i analizy interakcji tych dwóch bogatych tradycji literackich. Pełniła również rolę profesora na Uniwersytecie Complutense w Madrycie, gdzie przekazywała swoją wiedzę kolejnym pokoleniom studentów.
Życiorys
Gabriela Makowiecka ukończyła studia z zakresu romanistyki, zarazem na Uniwersytecie Jagiellońskim, jak i na paryskiej Sorbonie. W 1962 roku uzyskała tytuł doktora na Uniwersytecie Complutense w Madrycie, gdzie broniła pracę pt. „Luzán y su Poética”, wydaną później w 1973 roku. Poświęcona była ona hiszpańskiemu pisarzowi oraz teoretykowi neoklasycyzmu, Ignacio de Luzánowi. Po roku 1963 objęła posadę profesorską w zakresie Języka i Literatury Polskiej na Uniwersytecie Complutense, będąc wówczas pierwszą osobą, która wykładała literaturę słowiańską na hiszpańskiej uczelni, jak zauważał José Camón Aznar, ówczesny dziekan wydziału.
Makowiecka była autorką licznych artykułów zarówno naukowych, jak i popularyzatorskich. Brała również czynny udział w tworzeniu opracowań do encyklopedii, redagowaniu antologii oraz wstępów do polskich klasyków. Wraz ze swoim mężem, Stanisławem Makowieckim, napisała książkę zatytułowaną „La cultura eslava”, wydaną w 1981 roku. Publikacja ta stanowi szeroki przegląd historii, literatury oraz sztuki, a także zawiera szkice na temat tradycji oraz osiągnięć cywilizacyjnych narodów słowiańskich.
Z myślą o polskim czytelniku zainteresowanym zarówno Polską, jak i Hiszpanią, stworzyła dzieło „Po drogach Polsko-Hiszpańskich” w 1984 roku. Książka ta przede wszystkim analizuje historyczne relacje polityczno-kulturalne między tymi dwoma krajami – zaczynając od opisów podróży Ibrahim ibn Jakuba, kronikarza z Kalifatu Kordobanskiego, przez Europę Środkową w X wieku, aż po wizyty Marie Skłodowskiej-Curie oraz awangardowych twórców polskich w Madrycie na początku XX wieku.
Co roku przyjeżdżała do Polski, gdzie miała okazję wygłaszać gościnne wykłady na Uniwersytecie Warszawskim, Jagiellońskim oraz, później, na Uniwersytecie Wrocławskim. Przed swoją śmiercią przekazała Sekcji Polskiej z madryckiej slawistyki zbiór książek i dokumentów, które gromadziła przez wiele lat. W 1994 roku, na zaproszenie wykładowców slawistyki Uniwersytetu Complutense, wygłosiła pamiętny pożegnalny wykład na temat echa twórczości Cervantesa w literaturze polskiej.
W 1992 roku, po stracie męża, opublikowała swoje wspomnienia w książce „Wracając do lat hiszpańskich”. Publikacja ta miała swoje miejsce w polskim pawilonie na Expo 1992 w Sewilli.
Niektóre książki i publikacje
Gabriela Makowiecka, znana z wielu publikacji i badań, przyczyniła się znacząco do literatury oraz kultury hiszpańskiej i polskiej. Oto lista niektórych jej ważnych dzieł:
- Un canónigo literato en la Segovia del siglo XVIII, Gabriela Makowiecka, Estudios Segovianos. Instituto Diego Colmenares. CSIC. Tomo XIX. Núm. 55. Segovia. 1967,
- Sienkiewicz i Hiszpania, Gabriela Makowiecka, Kwartalnik Neofilologiczny XV, Polska Akademia Nauk, 2/1968,
- Współczesna onomastyka hiszpańska: Enciclopedia Lingüística Hispánica, Gabriela Makowiecka, Onomastica, Tom XIV, nr. 1-2, s. 274-282, Komitet Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk, 1969,
- Polska w romantyzmie hiszpańskim, Gabriela Makowiecka, Przegląd Humanistyczny 6, Warszawa, 1969,
- Helo aquí que viene saltando por las montañas, Jerzy Andrzejewski, Trad. G. y E. Makowiecki, Alianza Editorial, 1969,
- Hiszpania u Mickiewicza, Gabriela Makowiecka, Przegląd Humanistyczny 4, Warszawa, 1970,
- Luzán y su poética, Gabriela Makowiecka, Ensayos/Planeta, De lingüística y crítica literaria, 20, Ed. Planeta, Barcelona, 1973,
- Un aspekt teatro aktualnego w Polsce: Jerzy Grotowski i jego wersja Calderóna, Gabriela Makowiecka, Filología Moderna, CSIC, Czerwiec 1975,
- La Novela Polaca Contemporánea, Gabriela Makowiecka, Revista de la Universidad Complutense, Vol. XXIV, Madryt, 1975,
- Pensamiento español en Polonia en el siglo XVI, Gabriela Makowiecka, Anuario de la Sociedad Española de Literatura General y Comparada. Madryt: Cátedra. – Vol. 1, 1978,
- La Cultura Eslava, Gabriela Makowiecka, Estanislao Makowiecki, Editora Nacional, Madryt, 1981,
- Po drogach polsko-hiszpańskich, Gabriela Makowiecka, Wyd. Literackie, Kraków, 1884,
- Un sorprendente amigo polaco de don Francisco Giner de los Ríos, Gabriela Makowiecka, B.I.L.E., múm. 3, Grudzień 1987,
- Wracając do lat hiszpańskich, Gabriela Makowiecka, Wyd. „WarSawa”, Warszawa, 1992.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Bujak | Wojciech Szatkowski | Łukasz Czuma | Zdzisław Dembowski | Jadwiga Dyakowska | Wojciech Gąsienica-Byrcyn | Stefan Wojtas | Roman Stanisław Ingarden | Roman Smoluchowski | Barbara Tondos | Józef Niweliński | Olga Kubińska | Stefan Kulczycki (matematyk) | Adam Bahdaj | Joanna Ugniewska | Henryk Jost | Anna Wende-Surmiak | Zygmunt Bocheński | Marek Głogoczowski | Stanisław Sokołowski (geolog)Oceń: Gabriela Makowiecka