Jadwiga Dyakowska

---

Życiorys

Jadwiga Dyakowska, trzecia i najmłodsza córka Bohdana Dyakowskiego, znanego pisarza i dydaktyka, a także współzałożyciela Ligi Ochrony Przyrody, przyszła na świat w rodzinie, w której nauka i przyroda zawsze były na czołowej pozycji. Jej matką była Antonina z Pfaffiusów. Jadwiga ukończyła prywatne liceum im. H. Kaplińskiej w Krakowie, a później podjęła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, które trwały od 1923 do 1928 roku, gdzie miała zaszczyt być uczennicą Władysława Szafera.

26 czerwca 1929 roku, po obronie pracy dotyczącej historii torfowiska w rejonie Nowego Targu, Jadwiga uzyskała tytuł doktora filozofii. Po tych wydarzeniach rozpoczęła swoją karierę naukową – od 1930 roku była starszym asystentem, a od 1937 roku adiunktem w Instytucie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W swojej pracy koncentrowała się na paleobotanice i palinologii, a także zarządzała księgozbiorem Instytutu, czyniąc go największym zbiorem bibliotecznym w Polsce związanym z botaniką.

Dyakowska była zaangażowana w ochronę przyrody oraz popularyzację nauki, co przejawiało się poprzez publikację artykułów w prasie dziecięcej i młodzieżowej. Czas II wojny światowej spędziła jako adiunkt w Ogrodzie Botanicznym, uczestnicząc również w wykładach na Tajnym Uniwersytecie Jagiellońskim. Po wojnie pozostała wykładowcą na Uniwersytecie, osiągając tytuł docenta w 1954 roku, a piętnaście lat później tytuł profesora nadzwyczajnego. W latach 1964-1966 pełniła również funkcję prodziekana na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi.

Od 1970 roku Jadwiga Dyakowska kierowała Zakładem Paleobotaniki Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie rozwijała swoje badania nad paleobotaniką czwartorzędu oraz palinologią. Jest autorką pierwszego polskiego podręcznika palinologii, zatytułowanego Podręcznik palynologii. Metody i problemy (1959), oraz współautorką pracy Gravimetric studies on pollen (1959) razem z Janem Zurzyckim. Jej dorobek literacki obejmuje także książki popularnonaukowe, takie jak Przymierze z przyrodą (1938), Gawędy dla zuchów (1946) oraz Rośliny podróżują (1951).

Dyakowska brała udział w licznych przedsięwzięciach naukowych jako konsultantka botaniczna dla Jerzego Schnaydera podczas tłumaczenia klasycznej pracy Historia plantarum autorstwa Teofrasta. Była członkiem wielu prestiżowych rad naukowych, takich jak Instytut Botaniki PAN, Zakład Ochrony Przyrody PAN oraz Zespół Historii Botaniki Instytutu Historii Nauki, Oświaty i Techniki. Uczestniczyła w pracy Komisji Biologicznej Krakowskiego Oddziału Polskiej Akademii Nauk oraz przewodniczyła Sekcji Historii Botaniki w Polskim Towarzystwie Botanicznym.

Jadwiga Dyakowska miała także zamiłowanie do kynologii, aktywnie uczestnicząc w pracach Związku Kynologicznego w Polsce jako międzynarodowy sędzia kynologiczny. Pasjonowała się hodowlą owczarka nizinnego oraz owczarka szetlandzkiego. Jej zainteresowania obejmowały również historię kynologii, co zaowocowało publikacjami takimi jak Przyczynek do historii ras psa domowego (1964) oraz Psiarstwo w dawnej Polsce (1985). W 1965 roku przyznano jej tytuł Członka Honorowego Związku Kynologicznego w Polsce.

Jadwiga Dyakowska została uhonorowana wieloma odznaczeniami, w tym Krzyżem Kawalerskim (1973) i Oficerskim (1988) Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1975). Na emeryturę przeszła w 1975 roku i zmarła 7 września 1992 roku w Krakowie, gdzie spoczęła na cmentarzu Rakowickim. W 1994 roku jej imieniem nazwano Muzeum Botaniczne i Pracownię Historii Botaniki na terenie Ogrodu Botanicznego w Krakowie.

---

Oceń: Jadwiga Dyakowska

---