Adam Bahdaj

---

Życiorys

Adam Bahdaj był postacią wyjątkową na polskiej scenie literackiej, a jego życie składa się z wielu interesujących epizodów. Studiował na Wydziale PrawaUJ w Krakowie oraz w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, gdzie zdobywał wiedzę, która miała mu pomóc w przyszłej karierze. W trakcie swojej edukacji pracował jako przewodnik tatrzański, co pozwoliło mu zyskać nowe doświadczenia i kontakty.

W 1939 roku brał udział w wojnie obronnej, co znacząco wpłynęło na jego dalsze życie. Po wojnie osiedlił się na Węgrzech, gdzie aktywnie angażował się w działalność Polonii. Jego powrotny krok do Polski miał miejsce w 1945 roku. Jako członek Koła Literacko-Artystycznego Start, rozwijał swoje pasje literackie. W literaturze zadebiutował pod pseudonimem Jan Kot, publikując tom poezji zatytułowany Iskry spod młota i tworzył powieści sensacyjne pod imieniem Dominik Damian.

Bahdaj zyskał największą popularność dzięki powieściom dla dzieci i młodzieży, co świadczy o jego wszechstronności jako pisarza. W 1970 roku czytelnicy pisma „Płomyk” uhonorowali go nagrodą „Orle Pióro” w plebiscycie na najpopularniejszego pisarza. Jego talent nie ograniczał się jedynie do prozy; z powodzeniem przekładał także poezję Lajosa Áprilyego. W 1943 roku w Budapeszcie została wydana jego antologia zatytułowana Wybór poezji, w polskim przekładzie tego węgierskiego twórcy.

Jego dorobek literacki został doceniony różnorodnymi nagrodami. W 1974 roku otrzymał Złoty Krzyż Zasługi oraz nagrodę Prezesa Rady Ministrów za całokształt twórczości, dotyczącej dzieci i młodzieży. W uznaniu jego zasług, przyznano mu także Medal Komisji Edukacji Narodowej. Utwory Bahdaja były tłumaczone na 21 języków, co dowodzi ich globalnej wartości i uniwersalności przekazu.

Był ojcem Marka Bahdaja, który odniósł sukces jako scenarzysta filmowy. Adam Bahdaj zmarł, zostając pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie (kw. E-VIII-5-1-1), pozostawiając po sobie niezatarte ślady w polskiej kulturze.

Twórczość

Adam Bahdaj, pisarz o bogatym dorobku, rozpoczął swoją twórczość literacką w 1949 roku. Od tego momentu stworzył niezliczone dzieła, które zachwyciły niejedno pokolenie czytelników. Poniżej przedstawiamy kilka jego kluczowych utworów:

• Ich pierwszy start (1949),
• Skalista ubocz (1952),
• Mały ratownik (1953),
• Na śnieżnej trasie (1953),
• Przygoda Wojtka (1953),
• Narciarski ślad (1954),
• Droga przez góry (1956), wspomnienia z młodości,
• Do przerwy 0:1 (1957), na jej podstawie powstał serial telewizyjny i film kinowy Paragon gola; kontynuacja przygód bohaterów to Wakacje z duchami,
• Historie nie z tego śniegu… (1958),
• O siódmej w Budapeszcie (1958),
• Order z księżyca (Wydawnictwo Łódzkie, 1959),
• Wakacje z duchami (1961), dalszy ciąg przygód bohaterów Do przerwy 0:1, na jej podstawie powstał serial telewizyjny (lektura do klasy 6. szkoły podstawowej),
• Uwaga! Czarny parasol! (1963),
• Podróż za jeden uśmiech (1964), na jej podstawie powstał serial telewizyjny i film pełnometrażowy,
• Smak życia (1965),
• Piraci z Wysp Śpiewających (1966),
• Kapelusz za sto tysięcy (1966),
• Stawiam na Tolka Banana (1966), na jej podstawie powstał serial telewizyjny,
• W stronę Kansas City (1969),
• Czarne sombrero (1970),
• Trzecia granica (1973), wspomnienia z młodości, na jej podstawie powstał serial telewizyjny,
• Telemach w dżinsach (1979), nagroda Srebrne Koziołki w 1981, dalszy ciąg to Gdzie twój dom, Telemachu?, na podstawie obu książek powstał film fabularny W piątą stronę świata,
• Gdzie twój dom, Telemachu? (1982), dalszy ciąg Telemacha w dżinsach, w 1984 książka została wpisana na Listę Honorową IBBY,
• Dan Drewer i Indianie (1985),
• Tańczący słoń (1987),
• Maski i twarze,
• Od startu do mety,
• Po burzy świeci słońce.

Seria Poczytaj mi, mamo

• Nad strumykiem (1956),
• Księżycowy koncert (1965),
• Najpiękniejsza fotografia (1968),
• Malowany ul (1971).

Dla dzieci

• Festyn w Bławatkowie (1958),
• Przygody srebrnej piłki (1958),
• Wąsik (1964),
• O piracie Rum-Barbari i o czymś jeszcze (1965),
• Pilot i ja (1967),
• Wielki wyścig (1967),
• Mały pingwin Pik-Pok (1969),
• O małej spince i dużym pstrągu (1971),
• Podróż w nieznane (1972),
• Pan Piramido z trzynastego piętra (1973).

Jako Dominik Damian

• Nieznajomy z baru Calypso (1959),
• Ruda modelka (1959),
• Drugie dno (1963),
• Portret z paragrafem (1964).

Twórczość Adama Bahdaja niezwykle różnorodna i bogata, pozostawia niezatarte ślady w polskiej literaturze dziecięcej oraz młodzieżowej.

Ekranizacje

Temat filmowych adaptacji dzieł Adama Bahdaja zasługuje na szczegółowe omówienie. W latach 1988–1992 w łódzkim Se-ma-forze powstał wspaniały animowany serial lalkowy zatytułowany Mały Pingwin Pik-Pok, który bazuje na jego twórczości. Serial składa się z 26 odcinków i opowiada o przygodach pingwinka, który, czując znużenie życiem na Wyspie Śniegowych Burz, decyduje się na ekscytującą podróż po świecie.

---

Oceń: Adam Bahdaj

---