Łukasz Ignacy Czuma, ur. 9 czerwca 1935 roku w Zakopanem, to postać o znaczącym wkładzie w polską naukę. Zmarł 31 maja 2012 roku w Lublinie, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo. Był wybitnym ekonomistą, który zdobył uznanie w środowisku akademickim, stając się profesorem zwyczajnym oraz doktorem habilitowanym.
Czuma pełnił rolę wykładowcy na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, wpływając na wiele pokoleń studentów i rozwijając ich zrozumienie ekonomii oraz jej zastosowań w życiu codziennym.
Życiorys
Łukasz Czuma był aktywnym działaczem, który zaangażował się w niepodległościową oraz antykomunistyczną organizację znaną jako Ruch. Ponadto uczestniczył w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Jego życie w latach 1958–1990 było pod ścisłą obserwacją Służby Bezpieczeństwa, gdzie figurował pod kryptonimem „Żebrak”. Obserwacja ta była częścią operacji „Ciemnogród” związanej z KUL, operacji „Omega” odnoszącej się do Ruchu oraz „Omega II” związanej z ROPCiO. W latach 1970–1971 przebywał w Centralnym Więzieniu MSW w Warszawie, gdzie był podejrzewany o przynależność do Ruchu. Po zwolnieniu doświadczał różnorodnych form szykan, w tym „zatrzymań” oraz problemów z uzyskaniem paszportu.
W karierze politycznej Czuma próbował kandydować do Sejmu. Jego wysiłki w tym zakresie nie przyniosły sukcesu. Uczestniczył w wyborach parlamentarnych w 1991 roku z ramienia list Chrześcijańskiej Demokracji, a także w wyborach w 2001 roku, tym razem z listy Prawa i Sprawiedliwości.
W 2007 roku, 16 marca, został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego za jego wyjątkowe zasługi na rzecz wprowadzenia zmian demokratycznych w Polsce. Kiedyś w 1996 roku otrzymał też Złoty Krzyż Zasługi. W 2024 roku z kolei odznaczono go pośmiertnie Krzyżem Wolności i Solidarności.
Życie prywatne
Był synem Ignacego Czumy oraz bratankiem Waleriana Czumy. W jego rodzinie znajdowali się także bracia: Andrzej, Benedykt, Hubert oraz Jerzy Czumowie.
Kariera naukowa
Łukasz Czuma to wybitna postać w polskiej nauce, która swoją karierę naukową związała z wieloma instytucjami edukacyjnymi. Jego droga do sukcesu jest przepełniona znaczącymi osiągnięciami oraz ważnymi stanowiskami. Wśród tych instytucji można wymienić:
1958 | uzyskanie magisterium w KUL u doc. dr hab. Hanny Waśkiewicz na podstawie pracy zatytułowanej „Rola prawa w dziejach ludzkości” według Władimira Siergiejewicza Sołowiewa |
1962 | zdobycie doktoratu w KUL pod kierunkiem prof. dr hab. Czesława Strzeszewskiego na podstawie pracy „Inwestycje jako czynnik wzrostu gospodarczego” w odniesieniu do koncepcji Walta Whitmana Rostowa, Williama Arthura Lewisa oraz Daniela Hamberga |
1972 | habilitacja w KUL na podstawie rozprawy „Francois Perroux teoria wzrostu zharmonizowanego a rozwój gospodarczy południowych Włoch (Mezzogiorno)” |
1981 | zatwierdzenie habilitacji przez władze PRL |
1992 | uzyskanie tytułu profesora nadzwyczajnego w KUL |
2000 | otrzymanie tytułu profesora nauk ekonomicznych |
2006 | awans na stanowisko profesora zwyczajnego w KUL |
W ciągu swojej kariery naukowej, Czuma pracował m.in. w:
- Wyższej Szkole Służby Społecznej im. ks. Franciszka Blachnickiego w Suwałkach,
- Wyższej Szkole Zarządzania i Przedsiębiorczości im. Bogdana Jańskiego w Łomży,
- Państwowej Wyższej Szkole Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu, gdzie pełnił rolę prorektora,
- Wyższej Szkole Menedżerskiej w Legnicy oraz
- Wydziale Zamiejscowym w Tarnowie Wyższej Szkoły Biznesu – National Louis University.
Jego dorobek naukowy oraz zaangażowanie w rozwój edukacji są nieocenione i pozostają inspirującym przykładem dla przyszłych pokoleń.
Książki
Łukasz Czuma jest autorem wielu ważnych publikacji w obszarze ekonomii. Jego prace dotyczą różnorodnych aspektów tej dziedziny, w tym teorii wzrostu oraz przemian gospodarczych. Poniżej przedstawiamy listę jego najbardziej znaczących książek:
- Łukasz Czuma: François Perroux’ teoria wzrostu zharmonizowanego a rozwój gospodarczy południowych Włoch. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1973, s. 144,
- Niemarksistowska teoria ekonomii (1989),
- Zmiany gospodarcze w Polsce XX wieku (1990),
- Wprowadzenie do ekonomii (1992),
- Katolicka nauka społeczna (1993),
- Łukasz Czuma, Antoni Jarosz: Doktryny ekonomiczne. Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, 1998, s. 168, ISBN 83-7199-000-6,
- Historia myśli ekonomicznej (2005),
- Łukasz Czuma: Ekonomia między socjalizmem a liberalizmem. Lublin: Info Studio s.c., 2007, s. 249, ISBN 978-83-925219-0-7.
Przypisy
- M.P. z 2024 r. poz. 316
- Baza danych kandydatów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w wyborach parlamentarnych w 1991 r. [online], web.archive.org [dostęp 29.05.2020 r.]
- Serwis PKW – Wybory 2001 Wybory do Sejmu: wyniki głosowania Komitet Wyborczy „Prawo i Sprawiedliwość” Okręg wyborczy nr 6 Lublin Czuma Łukasz Ignacy
- M.P. z 2007 r. nr 42, poz. 479
- Prezydent wręczył odznaczenia, 23.03.2007 r., oficjalna strona Prezydenta RP, dostęp 01.06.2012 r.
- M.P. z 1996 r. nr 19, poz. 227
- rosyjski myśliciel (1853–1900), docent Uniwersytetu w Petersburgu
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Zdzisław Dembowski | Jadwiga Dyakowska | Wojciech Gąsienica-Byrcyn | Stefan Wojtas | Roman Stanisław Ingarden | Roman Smoluchowski | Barbara Tondos | Jerzy Zwoliński | Adam Kotarba | Mieczysław Fleszar | Wojciech Szatkowski | Jan Bujak | Gabriela Makowiecka | Józef Niweliński | Olga Kubińska | Stefan Kulczycki (matematyk) | Adam Bahdaj | Joanna Ugniewska | Henryk Jost | Anna Wende-SurmiakOceń: Łukasz Czuma