Henryk Mückenbrunn, urodzony 10 marca 1903 roku w malowniczym Zakopanem, był niezwykle utalentowanym polskim narciarzem, który zdobył tytuł mistrza Polski aż siedmiokrotnie w dziedzinie narciarstwa. Jego osiągnięcia sportowe obejmują również dwukrotne pobicie rekordu Polski w długości skoku, a także rekordy na skoczniach w Jaworzynce oraz Zakopanem.
Henryk, pochodzący z rodziny żydowskiej, ukierunkował swoje przyszłe życie na sporty zimowe. W Zakopanem ukończył Szkołę Przemysłu Drzewnego, co otworzyło przed nim drzwi do dalszego rozwoju. Był aktywnym członkiem sekcji narciarskiej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, co pozwoliło mu na zgłębianie tajników sportów zimowych oraz wpływało na jego zaangażowanie w turystykę górską.
Latem nie ograniczał się jedynie do nart – wspinał się po górskich szlakach, natomiast zimą każdą wolną chwilę wykorzystywał na narciarskie eskapady. W Tatrach zyskał sławę dzięki imponującym zjazdom, w tym między innymi zjazdowi ze Skupniowego Upłazu i spektakularnemu szusowi z przełęczy Karb na Czarny Staw Gąsienicowy. Kolejnym jego wyczynem były zjazdy z Polskiego Grzebienia w Wysokich Tatrach, które na zawsze pozostaną w pamięci tych, którzy byli świadkami jego umiejętności.
Mückenbrunn brał także udział w zmaganiach slalomowych oraz w biegach z przeszkodami, co tylko potwierdza jego wszechstronność i pasję do narciarstwa.
Przebieg kariery
Henryk Mückenbrunn, pasjonat narciarstwa od najmłodszych lat, wkrótce wyróżnił się wśród lokalnych zawodników, rywalizując z młodymi góralami. Jego pierwsze kroki w oficjalnych zawodach miały miejsce w 1918 roku. Już w 1920 roku na I Związkowych Mistrzostwach Polski zdobył złoto w skokach narciarskich juniorów, z imponującą notą 1,95 pkt. na skoczni w Antałówce.
1922
Rok 1922 był dla Mückenbrunna przełomowy. Zwyciężył w biegu juniorów na II Związkowych Mistrzostwach Polski w Zakopanem, odnosząc rekordową odległość 24 metrów w skokach. W tym samym okresie jego talent zaowocował kolejnymi sukcesami: triumfował w zawodach w Bielsku oraz w skokach na Woli Justowskiej w Krakowie. Jako pierwszy polski narciarz wziął udział w zawodach poza granicami kraju, zdobywając wysokie lokaty w Czechosłowacji, w tym 3. miejsce w biegu seniorów I klasy oraz 2. miejsce w sztafecie. Na mistrzostwach Polski w Worochcie uplasował się na drugiej pozycji, zdobywając tytuł mistrza Polski PZN w biegu złożonym. W biegu na 18 km zajął 5. miejsce, a na skoczni w Szumawie skoczył 27 metrów, ustanawiając nowy rekordu Polski. Dodatkowo zdobył srebrny medal w kombinacji.
1923
W roku następnym Mückenbrunn zajął 4. miejsce w konkursie skoków w Jaworzynce, ustępując Andrzejowi Krzeptowskiemu I, Edwardowi Kalicińskiemu oraz Aleksandrowi Rozmusowi. Na zakończenie kursu narciarskiego, którego organizatorem był austriacki trener Sepp Bildstein, uplasował się czwarty. W zawodach PZN zajął 3. miejsce, a podczas II Międzynarodowych Zawodów w Zakopanem zdobył 2. lokatę w biegu seniorów I klasy oraz 8. w skokach, co mogło być wynikiem nieudanego lądowania. Mlebenł także 1. miejsce w biegu rozstawnym w mistrzostwach Tatr oraz odniósł sukcesy w innych zawodach, w tym zdobył brązowy medal na związkowych mistrzostwach Polski w Sławsku. Podczas zawodów 28 stycznia 1923 w Bielsku zdobył złoto, skacząc 21 metrów. Ponadto Mückenbrunn uprzednio pobił rekord Polski, skacząc 38 m.
1924
W 1924 roku rozegrano zawody na jaworzyńskiej skoczni, w których Mückenbrunn zwyciężył, skacząc na odległość 24,5 m. Na mistrzostwach Polski w Krynicy bił wszelkie rekordy, dominując w otwartym konkursie skoków i wygrywając kombinację norweską. Na tych zawodach zdobył cztery tytuły mistrza Polski i otrzymał w nagrodę prestiżowy puchar PZN. Jego talent i ambicje zyskały uznanie, w związku z czym został również powołany do kadry na igrzyska w Chamonix, choć ostatecznie nie wystartował z powodu kontuzji.
1925
W 1925 roku podczas otwarcia „odskoczni” na Krokwi Mückenbrunn skoczył 32 metr i zajął 2. miejsce w konkursie skoków, gorszym od Stanisława Gąsienicy Sieczki, który ustanowił nowy rekord. Podczas zawodów w Zakopanem Mückenbrunn uplasował się na 9. miejscu w biegu głównym i 8. w biegu na 18 km, ale zdobył tytuł mistrza w skokach w Krynicy. Wziął również udział w zawodach FIS w Jańskich Łaźniach, uznawanych za pierwsze mistrzostwa świata, gdzie znalazł się na 44. pozycji w biegu na 18 km oraz w skokach.
1926
W styczniu 1926 roku Mückenbrunn triumfował w zawodach w Starym Smokowcu, zdobywając tytuł mistrza Tatr południowych. W biegu na 15,2 km uzyskał najlepszy czas i przewyższył zarówno czeskiego biegacza Aladara Therna, jak i swojego kolegę klubowego Aleksandra Rozmusa. W tej samej edycji w klasie seniorów pierwszą lokatę zdobył Aleksander Schiele, a wśród pań najlepsza okazała się lwowianka Janina Loteczkowa. Mückenbrunn zdobył również tytuł narciarskiego mistrza Republiki Czechosłowackiej na XXXI Zawodach Międzynarodowych. Zajął 4. miejsce w zawodach skoków i zakończył rywalizację jako mistrz Czechosłowacji, co niezmiernie go ucieszyło.
„Uroczyste rozdanie nagród nastąpiło wieczorem w obecności ministra zdrowia Dra Tucny’ego, wiceministra handlu Dra Cermana… w obecności tysiąca osób odbierali Polacy swe nagrody, witani każdym razem gorącymi oklaskami i owacjami. Gdy zaś wywołano Henryka Mückenbrunna, mistrza Czechosłowacji na rok 1926, gdy muzyka odegrała hymn państwowy, gdy min. Tucny wręczył mu wspaniałą złotą plakietę, gen. Podhajsky puchar ministra obrony narodowej, zaś imieniem Svazu p. J. Pilnacek, wspaniałą rzeźbę Spaniela, wiwatom i okrzykom nie było końca.”
Mückenbrunn brał również udział w znaczących zawodach na Hali Gąsienicowej pod koniec lutego i zdobył 3. miejsce w klasie seniorów, a jego triumfy były kontynuowane na międzynarodowych zawodach wojskowych, gdzie zdobywał laury w barwach 3 Pułku Strzelców Podhalańskich. Po kolejnych osiągnięciach, Mückenbrunn chciał wyjechać na międzynarodowe zawody w Bielsku, które jednak napotkały sprzeciw rodziców, co skłoniło go do użycia nart swojej siostry. Podczas gdy jego przyszłość jako narciarza miała być zagrożona przez obowiązek wojskowy, Mückenbrunn postanowił wyemigrować do Francji.
Późniejsze lata
Po zamieszkaniu w Chamonix stał się powszechnie uznawanym narciarzem i alpinistą, zdobywając różne nagrody w zawodach saneczkowych i bobslejowych. Prowadził własną szkółkę narciarską i wydawał książki, w tym podręcznik „Le ski par la technique moderne”. Mückenbrunn był również znanym instruktorem, który, dzięki znajomości trzech języków, mógł przyciągnąć wielu zagranicznych klientów.
W 1930 roku Mückenbrunn znów zyskał rozgłos, jako wykładowca wychowania fizycznego na uniwersytecie w Lyonie i jedynie raz odwiedził Zakopane, podczas „Makkabiady” w 1933 roku. W międzyczasie stał się właścicielem sklepu sportowego oraz współwłaścicielem hotelu w Chamonix. Podczas II wojny światowej ukrywał się przed okupantem i pomagał w przeprowadzaniu uciekinierów do Szwajcarii, a po wojnie stał na czele polskiej ekipy narciarskiej, gdy ci wracali na zagraniczne trasy.
Śmierć
W marcu 1956 roku narciarze, w tym Mückenbrunn, zostali odnalezieni w dolinie Vallée Blanche po tragicznych wydarzeniach, gdy podczas śnieżnej burzy zamarzli wśród lodowych szczelin. Mückenbrunn, który stał się znaną postacią w Chamonix, został pochowany tamtejszym cmentarzu. Na temat jego śmierci powstało wiele spekulacji oraz artykułów prasowych w Francji, które próbowały wyjaśnić tajemniczy wypadek, który wstrząsnął lokalną społecznością.
„Dla Chamonix i jego mieszkańców pozostał do dzisiaj osobą bardzo znaną, może jest nawet tam w Alpach dużo bardziej znany niż w Zakopanem. On rozruszał Chamonix pod względem narciarstwa.”
Teresa Węgrzyn
Osiągnięcia
Mistrzostwa świata w narciarstwie klasycznym
Jańskie Łaźnie 1925 | – | 44. pozycja (w biegu na 18 km), 44. pozycja (w skokach) |
Sukcesy krajowe i międzynarodowe
Henryk Mückenbrunn odznaczał się znaczącymi osiągnięciami w polskim narciarstwie. Jego kariera sportowa obfituje w liczne sukcesy zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym.
- mistrz Polski w biegu na 18 km: 1923,
- wicemistrz Polski w biegu na 18 km: 1922,
- mistrz Polski w kombinacji klasycznej: 1924, 1925,
- mistrz Polski w skokach: 1924, 1925,
- brązowy medalista MP w skokach: 1923, 1926,
- mistrz Polski w sztafecie: 1924,
- mistrz Polski w biegu z przeszkodami: 1924,
- mistrz Czechosłowacji: 1926.
Przypisy
- Wojciech Szatkowski Magia nart. Mostrzowie, wyd. Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego i Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, Zakopane 2016, s. 39
- Andrzej Więcek: Mistrzostwa Polski w Narciarstwie klasycznym i alpejskim 1920-2013. Zamość: 2014, s. 14.
- Andrzej Więcek: Mistrzostwa Polski w Narciarstwie klasycznym i alpejskim 1920-2013. Zamość: 2014, s. 15.
- a b c d e f g h i j Szatkowski 2009, s. 9.
- a b c d e f Szatkowski 2009, s. 2.
- a b c d e f Szatkowski 2009, s. 4.
- a b c Szatkowski 2009, s. 5.
- Ształkowski 2009, s. 1.
- a b c Szatkowski 2009, s. 7.
- a b Szatkowski 2009, s. 8.
- Ształkowski 2009, s. 6.
- Wyniki Mistrzostw Polski – 1920-2002. skijumping.pl. [dostęp 17.08.2011 r.] [zarchiwizowane 04.03.2016 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Weronika Biela-Nowaczyk | Oskar Kwiatkowski | Mateusz Gruszka | Stefan Dziedzic | Józef Uznański | Anna Nędza-Kubiniec | Józef Marusarz | Franciszek Gąsienica Groń | Aleksander Rozmus | Stanisław Ustupski | Marek Pach | Krystian Długopolski | Tomasz Pochwała | Zbigniew Wóycicki | Grzegorz Soszyński | Konrad Motor | Martyna Galewicz | Krzysztof Miętus | Krystyna Guzik | Stanisław Chrobak (sportowiec)Oceń: Henryk Mückenbrunn