Jerzy Zwoliński

---

Życiorys

Jerzy Zwoliński przeżył swoją młodość w Zakopanem, gdzie najpierw uczęszczał do szkoły podstawowej, a następnie kontynuował naukę w Gimnazjum oraz Liceum Państwowym im. Oswalda Balzera, zdobywając małą maturę w 1939 roku. W roku 1940 rozpoczął praktyki związane z rolnictwem w Burzynie, a na początku 1944 roku objął stanowisko zarządcy tamtejszego gospodarstwa.

W trudnych czasach II wojny światowej korzystał z tajnych kompletów, a maturę zdał w Tarnowie w czerwcu 1945 roku. Zaledwie kilka miesięcy później, od 1 października 1945 roku, podjął studia na Wydziale Rolniczo-Leśnym Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu, skupiając się na hodowli zwierząt domowych. Jego ciężka praca zaowocowała tytułem inżyniera magistra rolnictwa, uzyskanym 27 października 1949 roku, kiedy to obronił swoją pracę z oceną celującą.

W latach 1947–1949 Jerzy Zwoliński pełnił rolę asystenta-wolontariusza w Zakładzie Szczegółowej Hodowli Zwierząt Uniwersytetu Poznańskiego. W 1949 roku spędził nieco ponad miesiąc w Państwowym Instytucie Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Pawłowicach, po czym wrócił do Zakładu Szczegółowej Hodowli Zwierząt, gdzie zajął stanowisko starszego asystenta. Po śmierci profesora Tadeusza Vetulaniego w 1952 roku, rozpoczął kierowanie Zakładem, który od 1 kwietnia 1962 roku nosił nazwę Zakład Hodowli Koni przy Katedrze Szczegółowej Hodowli Zwierząt Wyższej Szkoły Rolniczej.

W międzyczasie, w latach 1954–1956, był również kierownikiem Zootechnicznego Studium Zaocznego a w późniejszych latach pełnił funkcje prodziekana Wydziału Zootechnicznego w latach 1956–1960 i 1963–1964. 1 sierpnia 1969 roku został kierownikiem Katedry Szczegółowej Hodowli Zwierząt, a od 1 września 1970 roku objął stanowisko dyrektora Instytutu Hodowli i Technologii Produkcji Zwierząt WSR. Nieprzerwanie od 1 września 1972 roku był rektorem Akademii Rolniczej i od 1975 roku kierował Kolegium Rektorów Miasta Poznania.

W 1952 roku uzyskał tytuł doktora rolnictwa na Wydziale Zootechnicznym Wyższej Szkoły Rolniczej, a w 1961 roku awansował na stanowisko docenta. W swojej karierze pracował jako adiunkt, a następnie jako zastępca profesora, by w końcu stać się docentem etatowym. 1 lipca 1968 roku nadano mu tytuł profesora nadzwyczajnego, a tytuł profesora zwyczajnego uzyskał 3 marca 1977 roku.

Niestety, Jerzy Zwoliński zmarł nagle 30 września 1978 roku. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu na Junikowie w Poznaniu, gdzie umieszczono na jego grobie wzruszający napis: Zakopiańczyk, który pokochał Ziemię Wielkopolską.

Zakres działalności

Jerzy Zwoliński to osoba, która znacząco wpłynęła na rozwój badań nad końmi w Polsce. Jego badania, zawarte w publikacji zatytułowanej Wartość użytkowa krajowych koni prymitywnych, były pierwszym studium poświęconym parze koni i ich roli w rolnictwie, szczególnie w kontekście uzupełniania mechanicznej trakcji. W okresie 1952–1958 kontynuował te badania i dzielił się swoimi spostrzeżeniami, publikując wyniki w renomowanych czasopismach takich jak Przegląd Rolniczy oraz Medycyna Weterynaryjna.

Jako pionier, zajmował się także długością ciąży u klaczy, publikując szereg prac poświęconych tej tematyce w Polsce. Wśród nich znajduje się m.in. badanie dotyczące związku między terminem zapłodnienia a płcią żywych źrebiąt. Jerzy Zwoliński był autorem ponad 100 prac naukowych, w tym takich jak Ciężar właściwy jako wskaźnik umięśnienia tuszy bekonowej oraz Les groups sanguins des chevaux de six races de Pologne, gdzie prowadził badania nad grupami krwi w Pracowni Grup Krwi u Koni.

Jego praca nie ograniczała się tylko do badań, bowiem stworzył pierwszą polską monografię akademicką na temat hodowli koni, noszącą tytuł Hodowla koni. Warto również wspomnieć, że jego laboratorium, specjalizujące się w immunogenetyce koni i innych ekwidów, było jedyną tego rodzaju placówką w RWPG, która wytwarzała surowice testowe.

W sferze akademickiej Jerzy Zwoliński był aktywnym członkiem wielu organizacji. Należał do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, a także do Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego. Pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Hodowli Koni przy Komitecie Nauk Zootechnicznych PAN oraz był członkiem Fédération Européen de Zootechnie, Rady Naukowo-Technicznej przy Ministrze Rolnictwa i Rady Naukowej przy Ogrodzie Zoologicznym w Poznaniu. Ponadto, był także członkiem Zarządu Polskiego Związku Hodowli Koni i Komitetu Honorowego Roku Nauki Polskiej.

Jerzy Zwoliński zainicjował także wiele działań na uczelni, w tym utworzenie studenckiego zespołu muzycznego „Łany” oraz środowiskowego studium radiowego. Jako opiekun studentów, sprawował pieczę nad rokiem i różnymi grupami, był również kuratorem klubów, takich jak AZS oraz studenckiego klubu „Nurt”. Jego dziedzictwo, zarówno w badaniach, jak i działalności na rzecz młodzieży akademickiej, ma trwały wpływ na rozwój polskiej nauki i kultury studenckiej.

Odznaczenia i nagrody

Jerzy Zwoliński został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w życie publiczne i naukowe. Wśród najważniejszych wyróżnień znajdują się:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1973),
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej,
• Medal 30-lecia Polski Ludowej,
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• Odznaka honorowa „Za zasługi w rozwoju województwa poznańskiego”,
• Złota Odznaka Akademickiego Związku Sportowego,
• Honorowa Srebrna Odznaka Związku Młodzieży Wiejskiej.

Warto również wspomnieć o nagrodach, które Zwoliński otrzymał za swoje osiągnięcia zawodowe, a w tym:

• Nagroda indywidualna I stopnia ministra nauki, szkolnictwa wyższego i techniki za pracę dydaktyczno-wychowawczą, organizatorską i za autorstwo podręcznika (czterokrotnie),
• Nagroda indywidualna II stopnia ministra nauki (dwukrotnie),
• Listy gratulacyjne od I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka, otrzymane w latach 1972–1975.

Upamiętnienie

W 1988 roku Jerzy Zwoliński został uhonorowany członkostwem honorowym w Polskim Zrzeszeniu Inżynierów i Techników Sanitarnych. To wyróżnienie jest dowodem na jego znaczący wkład w rozwój tego zawodu.

Corocznie, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu przyznaje „Nagrodę im. Prof. dr hab. Jerzego Zwolińskiego” dla najlepszej pracy magisterskiej, co podkreśla jego dziedzictwo oraz inspirację dla młodszych pokoleń inżynierów.

---

Oceń: Jerzy Zwoliński

---